UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJE

Banja Luka

Fakultet za poslovne i finansijske studije

SEMINARSKI RAD

IZ PREDMETA: Poslovno pravo

NAZIV SEMINARSKOG RADA: Društvo sa ograničenom odgovornošću

Student: Mentor: Dr Brana Komljenović

Broj indeksa:

Bijeljina, 10.12.2009.
 UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJE
Banja Luka

Fakultet za poslovne i finansijske studije

Sadržaj:

1 Pojam društva............................................................................................................3
2 Osnivanje društva......................................................................................................4
3 Osnovni kapital i ulozi...............................................................................................6
4 Uplata i unošenje uloga.............................................................................................6
5 Organi društva...........................................................................................................7
5.1 Skupština društva...............................................................................................7
5.2 Upravni odbor....................................................................................................7
5.3 Direktor..............................................................................................................8
5.4 Nadzorni odbor..................................................................................................8
6 Prava članova društva................................................................................................9
7 Obaveze članova društva.........................................................................................10
8 Raspolaganje udjelima.............................................................................................11
9 Prestanak članstva u društvu...................................................................................12
10 Izmjena ugovora o osnivanju društva..................................................................12
11 Transformacija društva........................................................................................12
12 Prestanak društva.................................................................................................13
13 LITERATURA....................................................................................................14

2
 UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJE
Banja Luka

Fakultet za poslovne i finansijske studije

1 Pojam društva

Društvo sa ograničenom odgovornošću nastalo je prvi put u njemačkom pravu,

regulisano zakonom iz 1892.godine. Odredbe o ovom društvu sadržavao je i predratni
jugoslovenski Trgovački zakon iz 1937.godine1. Danas, ovo društvo regulišu sva
zakonodavstva.

Društvo s ograničenom odgovornošću je društvo koje, radi obavljanja

djelatnosti, osnivaju pravna ili fizička lica koja ne odgovaraju za obaveze društva, a
snose rizik za poslovanje društva do visine svoga uloga. Ulozi članova društva čine
osnovni kapital društva2.

Po svome obliku društvo sa ograničenom odgovornošću spada u privredna

društva, odnosno društva kapitala. Za obaveze društva odgovara samo društvo, dok su
članovi odgovorni prema društvu, i to ograničeno u visini uloga.

Društvo sa ograničenom odgovornošću u sebi sadrži izvjesne karakteristike

ortačkog društva i kao takvo je pogodno za institucionalno organizovanje malih i
srednjih preduzeća.

Ovo društvo je slično akcionarskom društvu, ali se od njega i razlikuje. Razlika

je u tome što u njemu ne postoje akcije, već ulozi, koji nisu izraženi u vidu prenosivih
hartija od vrijednosti, kakve su akcije. Iz tog razloga se ne mogu koristiti u berzanskim
operacijama. Sličnost sa akcionarskim društvom je u tome što ga može da osnuje jedno
ili više pravnih, odnosno fizičkih lica, a odgovornost članova društva za rizik društva je
u visini uloga.

Ukoliko društvo s ograničenom odgovornošću osniva jedno lice onda je ono

jednopersonalno privredno društvo.

Veličina učešća određuje se prema ulozima članova društva. Svaki član može
imati samo jedan udio, jedan udio može imati više vlasnika, koji se u odnosu na društvo
smatraju jednim članom i svoja prava mogu ostvariti preko zajedničkog predstavnika, a
za obaveze koje terete članove odgovaraju solidarno.

Dobit društva se po pravilu, dijeli među članovima srazmjerno udjelima, što važi
i za gubitak.

Društvo je dužno da posluje u skladu sa zakonom, dobrim poslovnim običajima i

poslovnim moralom.

___________________________________
1
Prof. dr Dragutin Mirović, Prof. dr Vitomir Popović, Trgovinsko pravo statusni dio-privredna društva,
Univerzitet u Istočnom Sarajevu – Fakultet spoljne trgovine Bijeljina, 2007, str.110.
2
Zakon o preduzećima Republike Srpske, član 327.

3
 UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJE
Banja Luka

Fakultet za poslovne i finansijske studije

2 Osnivanje društva

Društvo sa ograničenom odgovornošću osniva se ugovorom o osnivanju, a ako

ga osniva jedan osnivač onda je to odluka o osnivanju. Društvo ima svoj statut. Statut je
osnovni opšti akt društva, a drugi opšti akti su pravilnik, poslovnik i odluka kojom se na
opšti način utvrđuju određena pitanja.

Osnivači i lica koja naknadno stupe u društvo su članovi društva.

Potpisi osnivača društva ovjeravaju se kod nadležnog suda.

Društvo može imati najviše 30 članova, osim ako su članovi društva zaposleni u
društvu koji kupuju udjele pod povlašćenim uslovima u skladu sa zakonom3.
Ugovor o osnivanju sadrži odredbe o:
- firmi,sjedištu i obliku društva,
- firmi osnivača i adresi, odnosno sjedištu, a kad je osnivač fizičko lice -o
imenu, adresi i matičnom broju tog fizičkog lica,
- djelatnosti društva,
- osnivačkom ulogu,
- pravima, obavezama i odgovornostima osnivača prema društvu i društva
prema osnivaču,
- uslovima i načinu utvrđivanja i raspoređivanja dobiti i snošenju rizika,
- zastupanju društva,
- zaštiti životne sredine,
- trajanju društva, osim ako je trajanje neograničeno,
- iznosu osnovnog kapitala i iznosu uloga pojedinih članova,
- načinu i vremenu uplate novčanih uloga,
- broju članova društva i postupku odlučivanja u slučaju jednake podjele
glasova,
- imenovanju direktora i zastupnika društva, a ako ima više zastupnika - o
načinu poslovodstva, zastupanju i potpisivanju društva.

Osim navedenih odredbi ugovor može sadržavati i odredbe o:

- nenovčanim ulozima i njihovoj vrijednosti,
- drugim činidbama imovinske vrijednosti koji terete članove i visini ugovorne
kazne koja se plaća u slučaju neispunjenja ili neurednog ispunjenja činidbe,
- ovlašćenju skupštine članova na propisivanje dopunskih uplata,
- isključenju prenosa uloga i podjele u slučaju pravnog sljedbeništva i
nasljeđa,
- povlačenju uloga,
- ograničenju prava zastupnika,
- drugim pitanjima značajnim za društvo.

____________________________
3
Zakon o preduzećima Republike Srpske, član 328

Statut društva sadrži odredbe o:

- firmi i sjedištu društva,

4
 UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJE
Banja Luka

Fakultet za poslovne i finansijske studije

- djelatnosti društva,
- ukupnom iznosu osnovnog kapitala, vrsti i visini uloga svakog člana i načinu
upisa i uplate uloga,
- diobi dobiti i načinu snošenja rizika i pokrića gubitka,
- izboru, opozivu i djelokrugu organa društva,
- zastupanju,
- rezervama,
- načinu promjene oblika društva,
- prestanku društva,
- postupku izmjene statuta,
- drugim pitanjima značajnim za rad društva.

Da bi društvo steklo pravni subjektivitet mora se upisati u sudski registar. Za

upis u sudski registar uz prijavu za upis prilažu se sljedeće isprave i dokazi:
- akt o osnivanju društva,
- statut društva,
- odluka o imenovanju direktora,
- potvrda banke o uplaćenom depozitu,
- ovjeren prepis lica ovlašćenih za zastupanje društva,
- tekst oglasa,
- obrasci 1,2,3,4,5,6,7
- dokaz o uplaćenoj taksi,
- rješenje o ispunjenosti uslova za obavljanje djelatnosti.

Nakon što sud utvrdi formalnu i materijalnu vjerodostojnost prijave za upis i

isprava za upis i utvrdi da su ispunjeni uslovi, izdaje rješenje o izvršenom upisu i
dostavlja ga podnosiocu zahtjeva. Protiv rješenja o upisu dopuštena je žalba.

Društvo sa ograničenom odgovornošću može se osnivati u svim svojinskim

oblicima:
- društvenoj svojini,
- državnoj svojini,
- zadružnoj svojini,
- privatnoj svojini i
- mješovitoj svojini.

Osnivači društva mogu biti sva domaća i strana pravna i fizička lica. U društvu s
ograničenom odgovornošću vodi se knjiga članova društva koja sadrži sljedeće podatke:
- ime i adresa, odnosno firma i sjedište svakog člana društva,
- visina osnovnog uloga svakog člana i iznos koji je uplatio,
- izmjene svih podataka koji se upisuju u knjigu članova društva,
- drugi podaci značajni za društvo.

Svaki član društva ima mogućnost da pregleda knjigu članova društva, dok
druga zainteresovana lica to pravo stiču po prethodnom odobrenju društva.

5
 UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJE
Banja Luka

Fakultet za poslovne i finansijske studije

3 Osnovni kapital i ulozi

Ulozi mogu biti u novcu, stvarima i pravima izraženim u novčanoj vrijednosti.

Ulozi ne mogu biti u radu i uslugama.

Odnos novčanog i nenovčanog dijela uloga određuje se samim ugovorom.

Novčani osnivački dio osnovnog kapitala društva ne može biti manji od 2000
konvertibilnih maraka, a novčani osnivački ulog pojedinog člana ne može biti manji od
100 konvertibilnih maraka4.

Zakonom propisana osnovna glavnica kao trajni kapital društva može se kasnije
povećavati. Povećanje osnovne glavnice ogleda se se u naknadnim ulozima članova,
stupanjem novog člana u društvo, iz rezultata poslovanja i sl. Ukoliko društvo posluje sa
gubicima to može voditi smanjenju osnovne glavnice, ali ni u kom slučaju ispod
zakonom propisane minimalne granice.

Osnovna glavnica povećava se izmjenom ugovora o osnivanju društva. Članovi

društva imaju pravo preče uplate, odnosno unošenja novih uloga u roku od 30 dana od
dana izmjene ugovora o osnivanju društva, s razmjerno ranijim uplatama5.

Odlukom skupštine društva može doći do smanjenja osnovnog kapitala društva.

Odluka o smanjenju, kao i povećanju osnovnog kapitala prijavljuje se radi upisa u
registar.

4 Uplata i unošenje uloga

Ulozi članova društva moraju biti u cjelini upisani do prijave upisa u registar.

Do upisa u registar uplaćuje se na privremeni račun kod ovlašćene banke

najmanje 50% novčanog uloga pojedinog člana, a ostatak se uplaćuje u roku od dvije
godine od dana registracije društva, saglasno ugovoru o osnivanju. U slučaju, ako
novčani dio osnovnog kapitala prelazi iznos od 15000 konvertibilnih maraka do upisa
društva u registar uplaćuje se najmanje 20% tog iznosa.

Članovi društva solidarno odgovaraju društvu i povjeriocima društva za uplatu

neuplaćenog dijela uloga, odnosno za neunošenje uloga u stvarima i pravima.

Društvo ne može osloboditi člana društva, u cjelini ili djelimično, obaveze uplate
i unošenja uloga i odgovornosti, niti odložiti izvršenje obaveze.

______________________________
4
Zakon o preduzećima Republike Srpske, član 331
5
Prof. dr Dragutin Mirović, Prof. dr Vitomir Popović, Trgovinsko pravo statusni dio-privredna društva,
Univerzitet u Istočnom Sarajevu – Fakultet spoljne trgovine Bijeljina, 2007, str.114.

6
 UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJE
Banja Luka

Fakultet za poslovne i finansijske studije

5 Organi društva

Organi društva sa ograničenom odgovornošću su:

- Skupština (ako je to predviđeno ugovorom o osnivanju), kao organ vlasnika,
- Upravni odbor, kao organ upravljanja,
- Direktor, kao organ poslovođenja i
- Nadzorni odbor, kao organ nadzora.

5.1 Skupština društva

Djelokrug rada skupštine je:

- donosi statut,
- utvrđuje poslovnu politiku,
- usvaja godišnji obračun i izvještaje o poslovanju,
- odlučuje o raspodjeli godišnje dobiti i pokriću gubitka,
- odlučuje o povećanju i smanjenju osnovnog kapitala,
- bira i opoziva članove upravnog odbora, predsjednika i članove nadzornog
odbora, revizora i likvidatora i određuje im primanja,
- donosi poslovnik o svom radu,
- odlučuje o statusnim promjenama, promjeni oblika i prestanku društva,
- odlučuje o dopunskim uplatama,
- odlučuje o vraćanju naknadnih dopunskih uplata i sl.

Skupštinu društva saziva direktor, odnosno organ određen ugovorom o

osnivanju. Skupštinu mogu sazivati i članovi društva ili nadzorni odbor. Skupština se
obavezno saziva, ako je prema bilansu društva došlo do bitnijeg smanjenja osnovnog
kapitala.

Skupština se saziva pismenim putem.

Skupština može donositi odluke ako su prisutni članovi koji imaju više od
polovine ukupnog broja glasova, ako ugovorom o osnivanju društva odnosno statutom
za rad skupštine nije predviđena druga kvalifikovana većina.

5.2 Upravni odbor

Djelokrug upravnog odbora:

- priprema prijedloge odluka za skupštinu i izvršava njene odluke,
- donosi opšte akte koje ne donosi skupština,
- priprema godišnje izvještaje o poslovanju,
- predlaže raspodjelu dobiti,
- postavlja i razrješava direktora,
- daje smjernice direktoru za ostvarivanje poslovne politike,

7
 UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJE
Banja Luka

Fakultet za poslovne i finansijske studije

- donosi investicione odluke,

- obavlja i druge poslove predviđene osnivačkim aktom i statutom.

Članovi upravnog odbora mogu se birati iz reda članova društva i zaposlenih,

kao i iz reda lica izvan društva. Statutom društva može se predvidjeti postojanje
zamjenika članova upravnog odbora. Skupština društva može opozvati člana upravnog
odbora pod uslovima utvrđenim statutom.

Upravni odbor se sastoji od najmanje tri člana.

Donošenje odluka je moguće ako je prisutno više od polovine članova. Odluke

se donose većinom glasova prisutnih članova ako statutom nije drugačije predviđeno. U
slučaju jednake podjele glasova, glas predsjednika upravnog odbora je odlučujući.

5.3 Direktor

Djelokrug direktora:
- organizuje i vodi poslovanje društva,
- zastupa društvo,
- stara se o zakonitosti rada i odgovara za tu zakonitost,
- obavlja i druge poslove utvrđene zakonom, osnivačkim aktom i statutom.

Direktor je lice ovlašćeno za zastupanje i predstavljanje društva. Pod

zastupanjem se podrazumijeva mogućnost preduzimanja pravnih radnji u ime i za račun
društva, dok je predstavljanje takođe zastupanje društva ali bez pravnog obavezivanja.

Društvo sa ograničenom odgovornošću može imati samo jedan obavezni organ

(direktor) i upravni odbor koji može vršiti dio ili sve funkcije skupštine.

U jednočlanom društvu sa ograničenom odgovornošću poslove skupštine i

direktora obavlja vlasnik ako odlukom o osnivanju nije drugačije određeno.

Direktor vrši svoju funkciju u interesu društva i u vođenju poslova postupa sa

pažnjom dobrog privrednika.

5.4 Nadzorni odbor

Djelokrug nadzornog odbora:

- vrši nadzor nad zakonitošću rada društva,
- pregleda periodične i godišnje obračune i utvrđuje da li su sačinjeni u skladu
sa propisima,
- utvrđuje da li se poslovne knjige i druga dokumenta vode uredno i u skladu
sa propisima,

8
 UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJE
Banja Luka

Fakultet za poslovne i finansijske studije

- izvještava skupštinu o godišnjim računovodstvenim iskazima i izvještajima o

poslovanju,
- daje mišljenje o prijedlozima za raspodjelu dobiti,
- razmatra izvještaje revizora,
- donosi poslovnik o svom radu,
- podnosi skupštini izvještaj o rezultatima nadzora,
- obavlja i druge poslove utvrđene zakonom, osnivačkim aktom i statutom.

Nadzorni odbor se sastoji od najmanje tri člana.

Članove nadzornog odbora bira skupština iz reda članova društva i drugih lica
izvan društva.

Osnovna funkcija nadzornog odbora je da vodi računa o zakonitosti rada uprave

i poslovanja društva u cjelini.

Nadzorni odbor ima pravo pregleda poslovnih knjiga i dokumentacije društva na

način utvrđen statutom. Po izvršenom pregledu obavještava organe rukovođenja o
utvrđenim eventualnim nepravilnostima kako bi se preduzele korektivne akcije u cilju
njihovog otklanjanja. Članovi nadzornog odbora mogu učestvovati u radu skupštine bez
prava glasa.

6 Prava članova društva

Obim udjela u društvu u principu određuje prava i obaveze članova društva.

Udio koji se stiče na osnovu uloga može pripadati jednom licu ili većem broju lica. Ako
su više lica vlasnici jednog uloga, ta lica se u odnosu na društvo smatraju jednim
članom i svoja prava ostvaruju preko zajedničkog predstavnika, a za obaveze koje terete
člana odgovaraju solidarno.

Članovi društva imaju:

- imovinska prava,
- upravljačka prava,
- specijalna prava i
- prava iz obligacionih odnosa sa društvom.

Imovinska prava obuhvataju pravo učešća u dobiti društva i pravo učešća u

raspodjeli likvidacione ili stečajne mase, nakon prestanka društva stečajem ili
likvidacijom, a po podmirenju obaveza društva. Ova prava su u direktnoj zavisnosti od
veličine uloga u društvu.

Upravljačka prava obuhvataju pravo glasa u organima društva, pravo

informisanja, pravo pobijanja odluka organa društva, actio pro socio i actio negatoria.

9
 UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJE
Banja Luka

Fakultet za poslovne i finansijske studije

Pravo na informisanje o radu organa društva i stanju poslovanja društva imaju

članovi koji ne učestvuju u upravljanju i poslovođenju društva.

Pravo na pobijanje odluka organa društva je takvo pravo putem koga se

poništavaju odluke i na taj način sprečava zloupotreba prava većine ili većinskog člana.

„Actio pro socio“ tj. tužba jednog člana društva prema drugom članu društva da
izvrši neku obavezu prema društvu preuzetu ugovorom o osnivanju ili stvorenu nekim
drugim pravnim osnovom, dozvoljena je u njemačkom pravu, a kod nas se zasniva na
ugovoru o osnivanju.

„Actio negatoria“ takođe je dozvoljena u njemačkom pravu i predstavlja pravo

člana društva na podizanje tužbe protiv društva u slučaju protivpravnog prekoračenja
ovlašćenja organa društva, a što se odražava na neko subjektivno pravo člana društva.

Specijalna prava iz određenih razloga se izričito daju nekom članu društva i ta

prava se utvrđuju ugovorom o osnivanju. Tu spadaju npr.pravo veta na neke odluke
uprave društva ili veći broj glasova u odnosu na veličinu svog uloga prema drugim
ulozima u društvu i sl.

Prava iz obligacionih odnosa sa društvom ogledaju se u mogućnosti stupanja

člana društva u obligacioni odnos sa samim društvom (ugovor o kreditu, prodaji,
jemstvo, aval i sl.).

7 Obaveze članova društva

Obaveze članova društva obuhvataju:

- obavezu uplate uloga,
- obavezu dodatnih uplata,
- obavezu ispunjenja dodatnih činidbi i
- obavezu nekonkurencije društvu.

Obaveza dodatnih uplata proizilazi iz statuta društva u kojem je utvrđeno da će

društvo pribavljati dodatna sredstva, potrebna za rad društva upisivanjem novih uloga.

Obaveza ispunjenja dodatnih činidbi utvrđuje se na ugovornoj osnovi i obuhvata

obavezu rada u društvu, pružanje usluga društvu, sklapanje nekog pravnog posla sa
društvom od strane člana tog društva.

Obaveza nekonkurencije društvu predviđena je ugovorom o osnivanju i statutom

društva, i predstavlja obavezu lojalnog ponašanja članova društva, naročito članova koji
upravljaju društvom i vode njegovo poslovanje, prema društvu, kao i zabranu nelojalne
konkurencije društvu. Neka zakonodavstva izričito predviđaju da članovi uprave i
poslovodstva ne mogu bez saglasnosti svih članova društva, za svoj ili tuđ račun,
obavljati poslove koji spadaju u domen djelatnosti društva, niti biti članovi uprave ili

10
 UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJE
Banja Luka

Fakultet za poslovne i finansijske studije

poslovodastva društva koje obavlja sličnu djelatnost. Nepoštovanje ove obaveze povlači
određene sankcije prema prekršiocu, koje se ogledaju u naknadi štete drušvu ili pak
ustupanje društvu postignute koristi od takvog posla.

8 Raspolaganje udjelima

Prenos udjela vrši se pravnim poslom, ugovor o prodaji, trampi, poklonu, i ne

može biti izražen u prometljivim hartijama od vrijednosti. Zakon ne propisuje formu
ovog pravnog posla, ali on mora biti u pismenom obliku.

Prenos udjela ne mijenja ništa u imovini društva, već samo vrši u obimu prenosa
odgovarajuće promjene u personalnoj imovini lica između kojih se odvija prenos. Lice
na koga je izvršen prenos stupa u pravni položaj člana koji mu je izvršio prenos.
Sticalac uloga obavezan je da prijavi društvu promjenu vlasnika i vrijeme promjene radi
upisa u knjigu članova društva. Prenos udjela ima pravno dejstvo od momenta upisa u
knjigu članova društva.

Do izmjene članskog sastava društva može doći i u slučaju kada organ

upravljanja društvom donese odluku o povećanju osnovne glavnice društva na bazi
dodatnih uloga novih članova.

U društvu sa ograničenom odgovornošću obavezno se vodi knjiga udjela.

Društvo može steći sopstveni udio („svojinu društva“) i to:

- povlačenjem udjela nekog člana po pravilima o sniženju kapitala društva uz
isplatu osnovnog uloga člana,
- kupovinom,
- transformacijom društvenog prduzeća u društvo i sl.

Sopstveni udio se mora u određenom roku (do jedne godine) otuđiti ili poništiti.
Sopstveni udio ne daje pravo glasa u organima društva, ni u imovinskim pravima.

Zakon o preduzećima Republike Srpske nalaže mogućnost prenosa udjela trećem

licu uz pravo preče kupovine ostalih članova društva, odnosno društva, u skladu sa
statutom.

Prenos udjela među članovima društva je slobodan, uz dozvolu da se statutom i

ugovorom o osnivanju društva predvide određena ograničenja.

Smrću ili prestankom člana društva, njegov udio se prenosi na nasljednika, ako
ugovorom o osnivanju društva nije drugačije utvrđeno. Ovakav prenos udjela je u
principu bliži prenosu udjela među članovima društva (tzv. „porodična cesija“) nego
prenosu uloga trećim licima.

11
 UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJE
Banja Luka

Fakultet za poslovne i finansijske studije

Povlačenje udjela se može vršiti teretno i besteretno. Ovaj postupak se reguliše

ugovorom o osnivanju društva. Ako ugovorom o osnivanju društva nije drugačije
utvrđeno, udio prstaje uz saglasnost članova društva.

Član društva čiji je udio prestao, gubi prava i obaveze koje je imao po osnovu
tog udjela.

9 Prestanak članstva u društvu

Raskid ugovora od strane nekog člana društva sa društvom, kao način prestanka
članstva u društvu, utvrđuje se na autonomnoj osnovi. Ovakav način prestanka članstva
u društvu može biti korišćen samo kao krajnje sredstvo, i to u slučaju izuzetno važnih
razloga kao što su: neispunjenje cilja društva, poslovanje sa gubitkom više godina,
zloupotreba prava većine i nemogućnost zaštite manjinskih prava članova na drugoj
osnovi.

Član društva može istupiti iz društva iz opravdanih razloga, uz saglasnost svih

članova društva. Ako se ostali članovi ne saglase sa istupanjem člana iz društva, član
koji istupa iz društva može protiv društva pokrenuti postupak pred nadležnim sudom.
Takođe, ovaj član ima pravo na naknadu prouzrokovane štete, kao i naknadu
procijenjene vrijednosti svog udjela.

Skupština društva ima mogućnost da većinom od ukupnog broja glasova isključi

pojedinog člana iz društva, ako ne ispunjava obaveze utvrđene ugovorom o osnivanju ili
iz opravdanih razloga. Isključeni član može pokrenuti spor pred sudom u roku od 30
dana od dana dostavljanja odluke o isključenju iz društva. Isključeni čaln ima pravo na
naknadu procijenjene vrijednosti svog udjela.

Ako društvo s ograničenom odgovornošću ima dva člana, jedan član ne može
donijeti odluku o isključenju drugog člana.

10 Izmjena ugovora o osnivanju društva

Zakon o preduzećima Republike Srpske ne sadrži norme o načinu izmjene

ugovora o osnivanju društva, te bi primjenom opšteg pravila ugovornog prava takva
izmjena bila moguća samo saglasnošću svih članova društva (osnivača i kasnijih
članova).

Neka zakonodavstva iz praktičnih razloga izričito predviđaju mogućnost izmjene

osnivačkog ugovora većinom od ¾ glasova članova društva.

11 Transformacija društva

12
 UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJE
Banja Luka

Fakultet za poslovne i finansijske studije

Društvo s ograničenom odgovornošću može promijeniti svoj oblik,

transformisati se u neko drugo društvo, odlukom organa upravljanja, a na način
predviđen statutom. Novonastalo društvo je pravni sljednik ranijeg društva.

Društvo sa ograničenom odgovornošću može se trnasformisati novim ugovorom

u:
- komanditno društvo,
- dioničko društvo i
- ortačko društvo.

Kada se društvo sa ograničenom odgovornošću transformiše u komanditno

društvo, uz odluku o transformaciji, potrebno je i zaključenje novog ugovora u kome bi
se odredio status ranijih članova društva: ko postaje komplementar (neograničeno
odgovoran prema povjeriocima koji steknu potraživanja od upisa promjene u sudski
registar), a ko postaje komanditor (status mu se praktično ne mijenja). Cjelokupna
imovina ranijeg društva prenosi se u imovinu novog društva (univerzalna sukcesija).
Momentom upisa novog društva u registar briše se ranije društvo.

Transformacijom društva sa ograničenom odgovornošću u dioničko društvo,

članovi društva sa ograničenom odgovornošću u mjeri svojih udjela dobijaju dionice
novog društva i time postaju dioničari novog društva. Osnovna glavnica društva sa
ograničenom odgovornošću postaje osnovna glavnica dioničkog društva, podijeljena na
dionice, te tako povjerioci ne mogu biti oštećeni. I ova promjena upisuje se u sudski
registar.

Transformacija društva sa ograničenom odgovornošću u ortačko društvo je

manje prisutna u praksi iz razloga pogoršanja položaja članova društva, koje se ogleda u
činjenici da oni preuzimaju neograničenu odgovornost za obaveze društva. I u ovom
slučaju interesi povjerilaca društva ne mogu biti oštećeni.

12 Prestanak društva

Društvo sa ograničenom odgovornošću može prestati ako mu je izrečena zabrana

obavljanja djelatnosti od nadležnog suda, nepostojanja prirodnih i drugih uslova za
obavaljanje djelatnosti, istek vremena osnivanja, ispunjenje cilja, ako ne obavlja
djelatnost duže od dvije godine neprekidno, stečajem, likvidacijom, promjenom
(pripajanje, spajanje, podjela).

Pored ovih uslova, društvo može prestati i u slučaju postojanja posebnih osnova
karakterističnih za prestanak društva lica u skladu sa svojom pravnom prirodom (ima
odlike i društva lica i društva kapitala). I u ovom domenu društvo ispunjava svoju veću
sklonost društvu kapitala, jer razlozi kao što su: smrt člana društva, ne vode prestanku
društva ako nisu predviđeni ovim aktima. Nasuprot ovome, kod „čistih“ društava lica
upravo nevedeni razlozi su osnova prestanka postojanja ovih društava.

13
 UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJE
Banja Luka

Fakultet za poslovne i finansijske studije

Društvo prestaje brisanjem iz registra.

13 LITERATURA

1. Prof dr Dragutin Mirović, Prof. dr Vitomir Popović, Privredno pravo,

Univerzitet u Istočnom Srajevu – Fakultet spoljne trgovine u Bijeljini,
Bijeljina, 2007. godine
2. Prof. dr Milenko Stanić, mr Stanislav Lakić, Poslovna ekonomija sa
osnovama mikroekonomije – skripta, Banja Luka 2007.godine
3. Zakon o preduzećima Republike Srpske, Službeni glasnik Republike Srpske,
br.24/98, 62/02, 66/02, 38/03, 97/04 i 34/06
4. Zbirka propisa Republike Srpske, NIGD Dnevne nezavisne novine Glas
Srpski – Grafika, Banja Luka, 2008.godine
5. dostupne internet stranice

14