ZAKON O ZDRAVSTVENOJ ZATITI

OSNOVNE ODREDBE
lan 1.

Ovim zakonom ureuje se obezbjeenje zdravstvene zatite, naela zdravstvene zatite, prava i obaveze graana i pacijenata u ostvarivanju zdravstvene zatite, nivoi zdravstvene zatite, osnivanje, prestanak rada i organizacija zdravstvenih ustanova, organi zdravstvene ustanove, organizovanje rada, radno vrijeme i trajk u zdravstvenoj ustanovi, zdravstveni radnik i zdravstveni saradnik, sertifikacija i akreditacija zdravstvenih ustanova, posebne odredbe, finansiranje zdravstvene ustanove, nadzor, strune komisije, kao i druga pitanja od znaaja za organizaciju i provoenje zdravstvene zatite. lan 2. (1) Zdravstvena zatita je skup usluga i aktivnosti za unapreivanje i ouvanje zdravlja ljudi, spreavanje oboljenja i povreda, rano otkrivanje oboljenja, blagovremeno lijeenje i rehabilitaciju. (2) Usluge i aktivnosti zdravstvene zatite su kvalitetne, bezbjedne, efikasne, efektivne, zasnovane na naunim dokazima i u skladu sa naelima profesionalne etike. lan 3. (1) Zdravstvena djelatnost je djelatnost od opteg interesa za Republiku Srpsku (u daljem tekstu: Republika). (2) Zdravstvena djelatnost se obavlja u javnim i privatnim zdravstvenim ustanovama, po medicinskoj doktrini i uz upotrebu medicinske tehnologije. (3) Zdravstvenu djelatnost obavljaju zdravstveni radnici i zdravstveni saradnici pod uslovima i na nain propisan ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu ovog zakona. lan 4. (1) Narodna skuptina Republike Srpske, na prijedlog Vlade Republike Srpske (u daljem tekstu: Vlada) donosi srednjoronu Strategiju razvoja zdravstvenog sistema Republike Srpske (u daljem tekstu: Strategija). (2) Radi provoenja Strategije iz stava 1. ovog lana Vlada donosi Akcioni plan razvoja zdravstvenog sistema Republike Srpske (u daljem tekstu: Akcioni plan). (3) U skladu sa Akcionim planom iz stava 2. ovog lana ministar zdravlja i socijalne zatite (u daljem tekstu: ministar) donosi srednjoroni Plan ljudskih resursa za zdravstveni sistem Republike Srpske. lan 5. Gramatiki izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu za oznaavanje mukog ili enskog roda, podrazumijevaju oba pola.

II

OBEZBJEENjE ZDRAVSTVENE ZATITE

lan 6. Zdravstvena zatita se obezbjeuje, na nivou Republike, jedinice lokalne samouprave (u daljem tekstu: lokalna samouprava) i poslodavca, preduzimanjem specifinih aktivnosti na promociji zdravlja, prevenciji i lijeenju bolesti i stanja, rehabilitaciji oboljelih i povrijeenih, obezbjeenju lijekova i medicinskih sredstava, zatiti ivotne i radne sredine i druge specifine aktivnosti. lan 7. (1) Obezbjeenje zdravstvene zatite na nivou Republike zasniva se na elementima ekonomske, socijalne i zdravstvene politike kojima se stvaraju uslovi za provoenje zdravstvene zatite, usklaivanje djelovanja i razvoj sistema zdravstvene zatite, i to: a) uspostavljanje prioriteta, planiranje, donoenje strategija i programa za provoenje zdravstvene zatite, kao i donoenje propisa u ovoj oblasti, b) nadzor nad radom zdravstvenih ustanova, v) provoenje poreske i ekonomske politike kojima se podstie odrivost i razvoj zdravstvenog sistema, g) obezbjeivanje uslova za zdravstvenu edukaciju stanovnitva, d) obezbjeivanje uslova za razvoj integrisanog zdravstvenog informacionog sistema u Republici, ) razvoj naunoistraivake djelatnosti u oblasti zdravstvene zatite, e) obezbjeivanje uslova za struno usavravanje zdravstvenih radnika i zdravstvenih saradnika, ) osnivanje zdravstvenih ustanova od interesa za Republiku, z) obezbjeivanje sredstava za izgradnju i opremanje zdravstvenih ustanova, kao i kontinuirano odravanje objekata i opreme za zdravstvene ustanove iji je osniva Republika, i) obezbjeivanje zdravstvene zatite lica koja se nalaze u pritvoru i na izdravanju kazne zatvora, j) obavjetavanje graana u vezi zatite zdravlja za sluaj izbijanja epidemija i drugih veih nepogoda i nesrea (zemljotres, poar, poplava, opasnost od jonizujueg i nejonizujueg zraenja, trovanja i dr.), k) otklanjanje zdravstvenih posljedica prouzrokovanih elementarnim i drugim nepogodama i vanrednim prilikama, l) podsticanje aktivnosti na omasovljavanju dobrovoljnog davanja krvi i provoenje programa prikupljanja krvi, kao i davanja i primanja organa i tkiva za presaivanje i lj) provoenje specifinih aktivnosti na zatiti i ouvanju ivotne sredine. (2) Vlada moe osnovati komisiju za multisektorsku saradnju radi ostvarivanja uloge Republike u obezbjeenju zdravstvene zatite. lan 8. (1) Na nivou Republike se obezbjeuje zdravstvena zatita pod jednakim uslovima, populacionim i nozolokim grupama od posebnog socijalno-medicinskog znaaja. (2) Zdravstvena zatita iz stava 1. ovog lana obuhvata: a) djecu do navrenih 15 godina ivota, kolsku djecu i studente do kraja kolovanja, a najkasnije do 26 godine ivota, u skladu sa zakonom, b) ene u vezi sa planiranjem porodice, kao i u toku trudnoe, poroaja i materinstva do 12 mjeseci poslije poroaja, ako drugim zakonom nije drugaije ureeno, v) lica starija od 65 godina ivota, g) lica sa invaliditetom, d) lica u stanju mentalne retardacije, ) nezaposlena lica prijavljena organizaciji za zapoljavanje ako ne ostvaruju novanu naknadu prema propisima o pravima nezaposlenih lica, e) korisnike prava iz propisa koji reguliu oblast prava boraca, vojnih invalida i porodica boraca odbrambeno-otadbinskog rata i zatitu civilnih rtava rata, ) socijalno ugroena lica u skladu sa posebnim zakonom,

z) lica koja ive sa HIV infekcijom ili koja boluju od AIDS ili drugih zaraznih bolesti koje su utvrene posebnim zakonom kojim se ureuje oblast zatite stanovnitva od zaraznih bolesti, i) lica koja boluju od malignih bolesti, hemofilije, eerne bolesti, psihoza, epilepsija, multiple skleroze, cistine fibroze, reumatske groznice, j) lica u terminalnoj fazi hronine bubrene insuficijencije, k) oboljela, odnosno povrijeena lica kojima se prua hitne medicinske pomoi i l) lica u vezi sa davanjem i primanjem ljudskih organa, tkiva i elija. (3) Obim, sadraj i nain ostvarivanja zdravstvene zatite utvruje Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske (u daljem tekstu: Fond), uz saglasnost Ministarstva zdravlja i socijalne zatite (u daljem tekstu: Ministarstvo). lan 9. (1) Obezbjeenje zdravstvene zatite na nivou lokalne samouprave obuhvata aktivnosti za provoenje zdravstvene zatite od interesa za graane na teritoriji lokalne samouprave, i to: a) praenje rada zdravstvenih ustanova na primarnom nivou zdravstvene zatite, b) uspostavljanje mree ambulanti porodine medicine, v) obezbjeivanje uslova za multisektorsku saradnju, g) provoenje specifinih aktivnosti na zatiti i ouvanju ivotne sredine, d) obezbjeivanje sredstava za sufinansiranje programa i projekata zdravstvene zatite od interesa za lokalnu samoupravu, ) sufinansiranje izgradnje i opremanja zdravstvenih ustanova, kao i obezbjeenje sredstava za kontinuirano odravanje objekata i opreme, obnavljanje i nabavka nove opreme, za zdravstvene ustanove iji je osniva, e) obezbjeivanje sredstava za zdravstveno osiguranje socijalno ugroenih lica u skladu sa posebnim zakonom, ) otklanjanje zdravstvenih posljedica prouzrokovanih elementarnim i drugim nepogodama i vanrednim prilikama i z) obezbjeivanje mrtvozorstva. (2) Lokalna samouprava obezbjeuje sredstva za ostvarivanje zdravstvene zatite iz stava 1. ovog lana u svom budetu. (3) Lokalna samouprava osniva Odbor za zdravlje (u daljem tekstu: Odbor), u cilju aktivnog uea u ostvarivanju ciljeva zdravstvenih strategija na nivou primarne zdravstvene zatite, podrke i pomoi zdravstvenim ustanovama i zdravstvenim radnicima, kao i neposrednog uea graana u iskazivanju zdravstvenih potreba. (4) lanovi Odbora se biraju iz reda odbornika lokalne samouprave i predstavnika drugih zainteresovanih organizacija kao to su zdravstvene, obrazovne i socijalne ustanove, preduzea, nevladine organizacije i veinski reprezentativni sindikat, uz zastupljenost oba pola. (5) lanove Odbora imenuje nadleni organ lokalne samouprave. (6) Nadleni organ lokalne samouprave odlukom propisuje broj lanova, mandat, nadlenost, nain rada i druga pitanja od znaaja za funkcionisanje Odbora.

lan 10. Poslodavac obezbeuje zatitu zdravlja zaposlenih u skladu sa propisima koji reguliu oblast zatite na radu.

III NAELA ZDRAVSTVENE ZATITE

lan 11.

(1) Zdravstvena zatita graana se provodi na naelima jednakosti, sveobuhvatnosti, kontinuiteta i koordinacije. (2) Zdravstvena zatita se ostvaruje bez diskriminacije po bilo kom osnovu. lan 12.

dostupnosti,

Jednakost u zdravstvenoj zatiti podrazumijeva da graani sa istim zdravstvenim potrebama ostvaruju isti nivo zdravstvene zatite, a graani sa razliitim zdravstvenim potrebama ostvaruju razliit nivo zdravstvene zaite, u skladu s odredbama ovog zakona i drugih propisa koji reguliu ovu oblast. lan 13. Dostupnost zdravstvene zatite se ostvaruje obezbjeivanjem zdravstvene zatite graanima, koja je fiziki, geografski i ekonomski dostupna. lan 14. Sveobuhvatnost zdravstvene zatite na primarnom nivou se ostvaruje pruanjem zdravstvenih usluga graanima, kroz rad timova porodine medicine, bez obzira na pol, godine i bolest. lan 15. Kontinuitet zdravstvene zatite se ostvaruje organizacijom primarne zdravstvene zatite uspostavljanjem neprekidnog praenja stanja zdravlja graana kroz sve ivotne dobi. lan 16. Koordinacija zdravstvene zatite se ostvaruje nesmetanim kretanjem graana kroz zdravstveni sistem, u kome se nivoi zdravstvene zatite nadopunjuju jedan na drugi i meusobno radi postizanja maksimalne efikasnosti i efektivnosti.

IV PRAVA I OBAVEZE GRAANA I PACIJENATA U OSTVARIVANjU ZDRAVSTVENE ZATITE

lan 17. Svaki graanin ima pravo da zdravstvenu zatitu ostvaruje uz potovanje najvieg mogueg standarda ljudskih prava i vrijednosti, odnosno ima pravo na fiziki i psihiki integritet i na bezbjednost linosti, kao i na uvaavanje njegovih moralnih, kulturnih i religijskih ubjeenja. lan 18. Strani dravljanin ili lice bez dravljanstva ima pravo na zdravstvenu zatitu u skladu s odredbama ovog zakona, meunarodnih sporazuma i drugih propisa koji reguliu ovu oblast. lan 19. (1) Zdravstvene ustanove moraju graaninu garantovati pristup uslugama osiguravajui ukljuenje u liste ekanja za hronina stanja. (2) Svaki graanin, koji to trai, ima pravo uvida u liste ekanja unutar okvira potovanja normi privatnosti.

lan 20. (1) Graanin ima pravo na slobodan izbor doktora porodine medicine i zdravstvene ustanove sekundarnog nivoa. (2) Graanin bira doktora porodine medicine na period od godinu dana. lan 21. (1) Graanin je obavezan da uva i unapreuje sopstveno zdravlje, zdravlje drugih ljudi, kao i ivotnu i radnu sredinu. (2) Graanin je obavezan da, u granicama svojih znanja i mogunosti, u hitnom sluaju, povrijeenom ili bolesnom, prui prvu pomo. lan 22. (1) Pacijent ima pravo na informaciju u vezi svoga zdravlja. (2) Pacijent ima pravo da od nadlenog doktora, koji ga lijei, dobije informaciju koja mu je potrebna da bi donio odluku u vezi predloenog medicinskog tretmana. (3) Informacija obuhvata: a) dijagnozu i prognozu bolesti, kratak opis, cilj i korist od predloenog medicinskog tretmana, vrijeme trajanja i mogue posljedice preduzimanja odnosno nepreduzimanja predloenog medicinskog tretmana, b) vrstu i vjerovatnou moguih rizika, bolne i druge sporedne ili trajne posljedice, v) druge metode lijeenja, g) mogue promjene pacijentovog stanja poslije preduzimanja predloenog medicinskog tretmana, kao i mogue nune promjene u nainu ivota pacijenta i d) dejstvo lijekova i mogue neeljene posljedice tog dejstva. (4) Informaciju iz stava 1. ovog lana nadleni doktor je obavezan dati pacijentu i bez njegovog traenja. (5) Informaciju daje nadleni doktor usmeno i na nain koji je razumljiv pacijentu, vodei rauna o njegovoj starosti, obrazovanju i emocionalnom stanju. (6) Ako pacijent ne poznaje jezik koji je u slubenoj upotrebi u Republici, zdravstvena ustanova mu moe obezbijediti prevodioca u skladu sa propisima o slubenoj upotrebi jezika i pisma, a ako je pacijent gluhonijem, moe mu se obezbijediti tuma. (7) Pacijent se moe odrei svog prava na informaciju, osim informacije da je predloeni medicinski tretman potreban i da nije bez znatnog rizika, odnosno da je rizino nepreduzimanje medicinskog tretmana. (8) Izuetno, nadleni doktor e preutati dijagnozu, tok predloenog medicinskog tretmana i njegove rizike ili informaciju o tome umanjiti, ako postoji ozbiljna opasnost da e informisanjem znatno nakoditi zdravlju pacijenta, a u tom sluaju informacija se mora dati lanu porodice pacijenta. (9) U medicinsku dokumentaciju nadleni doktor unosi podatak da je pacijentu, odnosno lanu porodice dao informaciju o podacima iz stava 3. ovog lana. (10) Pacijent ima pravo uvida u trokove lijeenja. (11) Pacijent ima pravo na informisanje o rezultatima naunih istraivanja i tehnolokih inovacija. lan 23. Pacijent ima pravo da slobodno odluuje o svemu to se tie njegovog zdravlja, osim u sluajevima kada to direktno ugroava ivot i zdravlje drugih lica. lan 24. (1) Pacijent ima pravo na slobodan izbor medicinskog tretmana na osnovu odgovarajuih informacija o moguim rizicima i posljedicama po zdravlje pacijenta.

(2) Pacijent daje pisanu izjavu o pristanku na predloeni medicinski tretman. (3) Pristanak na predloeni medicinski tretman pacijent moe pismeno opozvati. (4) Pacijent ima pravo da pismenim putem odredi lice koje e u njegovo ime dati pristanak, odnosno koje e biti obavijeteno umjesto pacijenta o preduzimanju medicinskog tretmana. lan 25. (1) Pristanak na medicinski tretman za maloljetnog pacijenta i lice lieno poslovne sposobnosti daje roditelj, brani drug, punoljetno dijete, punoljetni brat ili sestra, zakonski zastupnik ili staratelj, u pisanom obliku. (2) Nadleni doktor koji smatra da zakonski zastupnik pacijenta ne postupa u najboljem interesu djeteta ili lica lienog poslovne sposobnosti obavezan je da o tome odmah obavijesti organ starateljstva. (3) U sluaju sumnje ili postojanja zarazne bolesti i bolesti ovisnosti, maloljetno lice, starije od 15 godina, moe samostalno dati pristanak za medicinski tretman i bez pristanka lica iz stava 1. ovog lana. lan 26. (1) Pacijent ima pravo da odbije predloeni medicinski tretman, ak i u sluaju kada se njime spasava ili odrava njegov ivot. (2) Pacijent odbija predloeni medicinski tretman izriito u pisanom obliku, a ako pacijent odbije davanje pisane izjave, o tome e se sainiti slubena zabiljeka koju potpisuje nadleni doktor i dva zdravstvena radnika. (3) Nadleni doktor je obavezan da pacijentu ukae na posljedice njegove odluke o odbijanju predloenog medicinskog tretmana. lan 27. Hitni medicinski tretman e se preduzeti nad pacijentom i bez njegove saglasnosti ako je vitalno ugroen i bez svijesti, ili iz drugih razloga nije u stanju da saopti svoj pristanak. lan 28. (1) Medicinski ogled (u daljem tekstu: ogled) je istraivaka studija na ljudima radi ispitivanja odreenih aspekata (sigurnost, efikasnost, efektivnost) novih lijekova, medicinskih sredstava, procedura lijeenja ili kombinacije navedenog. (2) Ogled se moe preduzeti nad punoljetnim, poslovno sposobnim pacijentom, uz njegov pristanak. (3) Izuzetno, kada postoji indikacija za medicinski tretman maloljetnog pacijenta ili lica lienog poslovne sposobnosti, pristanak daje roditelj, brani drug, punoljetno dijete, punoljetni brat ili sestra, zakonski zastupnik ili staratelj. (4) Pacijent, brani drug, roditelj, zakonski zastupnik ili staratelj, daje pristanak u pisanom obliku, nakon to je informisan o smislu, cilju, postupcima, oekivanim rezultatima, moguim rizicima, kao i o neeljenim posljedicama ogleda. (5) Pacijent, odnosno lice iz stava 1. ovog lana, mora biti upozoreno da moe ogled odbiti i da pristanak na ogled moe opozvati pismeno u svako vrijeme. (6) Nadleni doktor, koji vri ogled, obavezan je da vodi rauna o tome da zatita ivota i zdravlja pacijenta uvijek ima prednost u odnosu na interes drutva i nauke. (7) Pacijent koji zbog ogleda pretrpi tjelesnu povredu ili mu se zdravlje narui ima pravo na naknadu tete u skladu sa zakonom. (8) Zdravstvena ustanova je obavezna da prije poetka ogleda osigura pacijenta koji je podvrgnut ogledu, za sluaj nastanka tjelesne povrede ili naruavanja zdravlja koji je izazvan ogledom, u skladu sa zakonom.

(9) Zdravstvena ustanova je obavezna da zakljui ugovor sa pacijentom kojim se odreuje iznos nadoknade koja pripada pacijentu koji uestvuje u ogledu. (10) Pacijent ima pravo da uestvuje u klinikom ispitivanju lijekova i medicinskih sredstava, u skladu sa zakonom kojim se ureuje oblast lijekova i medicinskih sredstava. (11) Etiki odbor zdravstvene ustanove, prije poetka ogleda, donosi odluku o preduzimanju ogleda nad pacijentom u zdravstvenoj ustanovi. (12) U privatnim zdravstvenim ustanovama ne moe se preduzimati ogled. lan 29. (1) Pacijent ima pravo na povjerljivost linih informacija koje je saoptio nadlenom doktoru, ukljuujui i one koje se odnose na njegovo stanje zdravlja i potencijalne dijagnostike i terapijske procedure. (2) Zabranjeno je da nadleni doktor, bez pismenog pristanka pacijenta, saopti drugim licima line podatke o pacijentu iz stava 1. ovog lana, osim kada je na to obavezan posebnim zakonom. (3) Ako je pacijent dao pristanak nadleni doktor moe saoptiti podatke o zdravstvenom stanju pacijenta punoljetnom lanu porodice pacijenta. (4) Nadleni doktor mora saoptiti podatke o zdravstvenom stanju pacijenta punoljetnom lanu porodice i u sluaju kada pacijent nije dao pristanak za saoptavanje podataka o svom zdravstvenom stanju, a to je neophodno radi izbjegavanja zdravstvenog rizika lana porodice. lan 30. (1) Pacijent ima pravo na zatitu svoje privatnosti tokom provoenja dijagnostikih ispitivanja, posjete specijalisti i medicinsko-hirurkog lijeenja u cjelini. (2) Pregledu pacijenta mogu prisustvovati zdravstveni radnici koji preduzimaju medicinski tretman, studenti medicine, uenici medicinske kole, a za lica do 15 godina ivota i poslovno nesposobna lica, roditelj, zakonski zastupnik ili staratelj. (3) Pacijent moe dati pisanu saglasnost i za prisutnost drugih lica prilikom pregleda. lan 31. (1) Pacijent kome je uskraena zdravstvena zatita, odnosno pacijent koji nije zadovoljan pruenom zdravstvenom uslugom, odnosno postupkom zdravstvenog ili drugog radnika zdravstvene ustanove, moe podnijeti prigovor direktoru zdravstvene ustanove. (2) Prigovor se podnosi usmeno na zapisnik ili u pisanoj formi u roku od osam dana od dana uinjene povrede prava pacijenta. (3) Direktor zdravstvene ustanove, u roku od 15 dana od dana podnoenja prigovora, utvruje sve bitne injenice na osnovu kojih donosi konanu odluku po prigovoru iz stava 2. ovog lana. (4) Pacijent koji je nezadovoljan konanom odlukom direktora ili ako direktor u propisanom roku ne odlui o prigovoru, moe pokrenuti spor kod nadlenog suda. lan 32. (1) Pacijent koji zbog strune greke zdravstvenog radnika, odnosno zdravstvenog saradnika, u ostvarivanju zdravstvene zatite pretrpi tetu na svom tijelu ili se strunom grekom prouzrokuje pogoranje njegovog zdravstvenog stanja ima pravo na naknadu tete u skladu sa zakonom. (2) Nadlena zdravstvena komora e, na zahtjev direktora zdravstvene ustanove, imenovati Komisiju od pet lanova, za utvrivanje strune greke iz stava 1. ovog lana. (3) Nadlena zdravstvena komora dostavlja nalaz i miljenje Komisije iz stava 2. ovog lana Ministarstvu i podnosiocu zahtjeva, radi ostvarivanja prava iz stava 1. ovog lana. (4) Pravo na naknadu tete se ne moe unaprijed iskljuiti ili ograniiti. lan 33.

(1) Pacijent ima pravo uvida u svoju medicinsku dokumentaciju i moe postavljati pitanja o sadraju dokumentacije. (2) Izuzetno, lanovi ue porodice pacijenta imaju pravo uvida u medicinsku dokumentaciju svog lana porodice ako su ti podaci od znaaja za njihovo zdravlje. lan 34. Pacijent, kod ostvarivanja zdravstvene zatite, obavezan je da: a) aktivno uestvuje u zatiti, ouvanju i unapreenju svog zdravlja, b) u potpunosti informie nadlenog zdravstvenog radnika o istinitim podacima o svom zdravstvenom stanju, v) potuje uputstva i preduzima mjere propisane terapije od strane nadlenog zdravstvenog radnika, g) potuje kuni red zdravstvene ustanove i d) potuje zdravstvene radnike i zdravstvene saradnike.

NIVOI ZDRAVSTVENE ZATITE

lan 35. (1) Zdravstvena zatita se obavlja na primarnom, sekundarnom i tercijarnom nivou. (2) Poseban oblik zatite zdravlja stanovnitva se ostvaruje organizacijom javnog zdravstva. lan 36.

(1) Primarni nivo zdravstvene zatite obuhvata: a) aktivnosti na promociji zdravlja, b) zdravstvenu edukaciju graana o najeim zdravstvenim problemima, metodama njihove identifikacije i kontrole, v) prevenciju, dijagnostiku, lijeenje i rehabilitaciju bolesti i povreda, g) hitnu medicinsku pomo, d) otkrivanje i redukciju faktora rizika masovnih nezaraznih bolesti, ) preventivnu, djeiju i optu stomatologiju, e) zatitu i unapreenje mentalnog zdravlja, ) rehabilitaciju u zajednici, z) imunizaciju protiv zaraznih bolesti, i) lijeenje u kui, j) palijativnu njegu, k) hitni sanitetski prevoz, l) obezbjeivanje lijekova i medicinskih sredstava i lj) higijensko-epidemioloke poslove. (2) Primarni nivo zdravstvene zatite obezbjeuje se putem ambulante porodine medicine, stomatoloke ambulante, doma zdravlja, doma za zdravstvenu njegu i apoteke. (3) Na primarnom nivou zdravstvene zatite se moe organizovati i provoditi nastavna i naunoistraivaka djelatnost. (4) Nastava iz oblasti porodine medicine se moe organizovati i provoditi u centrima za edukaciju iz porodine medicine u sastavu doma zdravlja. lan 37. (1) Sekundarni nivo zdravstvene zatite obezbjeuje specijalizovanu zdravstvenu zatitu. (2) Specijalizovana zdravstvena zatita iz stava 1. ovog lana obuhvata sloene metode i postupke dijagnostike, lijeenja i rehabilitacije.

(3) Sekundarni nivo zdravstvene zatite se obezbjeuje putem specijalistike ambulante, specijalistikog centra, bolnice i zavoda. (4) Sekundarni nivo zdravstvene zatite se organizuje tako da dopunjuje primarnu zdravstvenu zatitu i prua joj organizovanu i kontinuiranu pomo i podrku. (5) Na sekundarnom nivou zdravstvene zatite se provodi sekundarna i tercijarna prevencija. (6) Na sekundarnom nivou zdravstvene zatite moe se organizovati i provoditi nastavna i naunoistraivaka djelatnost. lan 38. (1) Tercijarni nivo zdravstvene zatite obezbjeuje visokospecijalizovanu zdravstvenu zatitu, koja se ne obezbjeuje na nivou sekundarne zdravstvene zatite. (2) Visokospecijalizovana zdravstvena zatita iz stava 1. ovog lana obuhvata najsloenije metode i postupke dijagnostike, lijeenja i rehabilitacije. (3) Tercijarni nivo zdravstvene zatite se obezbjeuje putem specijalistike ambulante, specijalistikog centra, bolnice i zavoda. (4) Tercijarni nivo zdravstvene zatite se organizuje tako da dopunjuje sekundarnu zdravstvenu zatitu i prua joj organizovanu i kontinuiranu pomo i podrku. (5) Na tercijarnom nivou zdravstvene zatite se provodi sekundarna i tercijarna prevencija. (6) Na tercijarnom nivou zdravstvene zatite se organizuje i provodi nastavna i naunoistraivaka djelatnost. lan 39. (1) Javno zdravstvo je poseban oblik zatite zdravlja stanovnitva koji podrazumijeva organizovanu i sveobuhvatnu aktivnost drutva radi ouvanja fizikog i mentalnog zdravlja, odnosno ouvanja ivotne sredine, kao i suzbijanja faktora rizika za nastanak bolesti i povreda, koja se ostvaruje primjenom zdravstvenih tehnologija i mjerama koje su namijenjene promociji zdravlja, prevenciji bolesti i poboljanju kvaliteta ivota. (2) Javno zdravstvo obuhvata nauno polje preventivne medicinske nauke, ukljuujui higijenu, epidemiologiju, mikrobiologiju, socijalnu medicinu, zdravstvenu ekologiju, zdravstvenu statistiku, promociju zdravlja i prevenciju bolesti. lan 40. (1) Nivoi zdravstvene zatite se povezuju kroz referalni sistem. (2) Referalni sistem je kontinuirano i nesmetano kretanje graana i pacijenata kroz zdravstveni sistem, koje prati odgovarajua medicinska dokumentacija. (3) Ministar e pravilnikom propisati referalni sistem zdravstvene zatite.

VI OSNIVANjE I PRESTANAK RADA ZDRAVSTVENIH USTANOVA

lan 41. Zdravstvene ustanove su: a) ambulanta porodine medicine, b) stomatoloka ambulanta, v) dom zdravlja, g) apoteka, d) specijalistika ambulanta, ) specijalistiki centar, e) bolnica, ) zavod,

z) institut za javno zdravstvo, i) dom za zdravstvenu njegu, j) laboratorija, k) banka biolokog materijala i l) banka matinih elija. lan 42. (1) Zdravstvena ustanova se moe osnovati kao javna ili privatna zdravstvena ustanova, u skladu sa ovim zakonom i Zakonom o sistemu javnih slubi (Slubeni glasnik Republike Srpske, broj 68/07). (2) Javna i privatna zdravstvena ustanova se osniva pod jednakim uslovima. lan 43. (1) Javnu zdravstvenu ustanovu osniva Republika i lokalna samouprava. (2) Republika osniva bolnicu, institut za javno zdravstvo, zavod za transfuzijsku medicinu, zavod za sudsku medicinu i zavod za forenziku psihijatriju, zavod za medicinu rada i sporta, zavod za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju, zavod za stomatologiju i banku biolokog materijala. (3) Oblast transfuzijske medicine je propisana Zakonom o transfuzijskoj medicini (Slubeni glasnik Republike Srpske, broj 1/08). (4) Lokalna samouprava osniva dom zdravlja, a moe osnovati ambulantu porodine medicine, stomatoloku ambulantu i apoteku. (5) Ministarstvo unutranjih poslova i ustanove za izvravanje krivinih sankcija mogu obavljati zdravstvenu djelatnost, ako Ministarstvo utvrdi da ispunjavaju uslove za odreenu vrstu zdravstvene ustanove. lan 44. Privatnu zdravstvenu ustanovu moe osnovati pravno i fiziko lice i to: ambulantu porodine medicine, stomatoloku ambulantu, apoteku, specijalistiku ambulantu, specijalistiki centar, bolnicu, zavod za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju, dom za zdravstvenu njegu, laboratoriju i banku matinih elija. lan 45. (1) Zdravstvena ustanova se osniva i poinje sa radom ako ispunjava uslove u pogledu prostora, kadra i opreme. (2) Ministar donosi pravilnik o uslovima za poetak rada zdravstvene ustanove. (3) Ministar rjeenjem utvruje ispunjenost uslova za poetak rada zdravstvene ustanove i visinu trokova za postupak utvrivanja ispunjenosti uslova. (4) Rjeenje ministra iz stava 3. ovog lana je konano i protiv njega se moe pokrenuti upravni spor. (5) Trokove postupka utvrivanja uslova snosi podnosilac zahtjeva, koji ine prihod budeta Republike. (6) Na osnovu odluke o osnivanju i rjeenja iz stava 3. ovog lana, zdravstvena ustanova se upisuje u sudski registar, ime stie svojstvo pravnog lica. lan 46. (1) Na osnovu rjeenja o ispunjenosti uslova za poetak rada zdravstvena ustanova se upisuje i u Registar zdravstvenih ustanova, koji vodi Ministarstvo. (2) Ministar pravilnikom propisuje sadraj i nain voenja Registra zdravstvenih ustanova.

lan 47. (1) Zdravstvene ustanove mogu organizovati dio nastave po ovlaenju univerziteta. (2) Zdravstvena ustanova i javni univerzitet meusobne odnose reguliu ugovorom, a ugovorom o radu obaveze radnika u izvoenju nastave. lan 48. (1) Osniva zdravstvene ustanove mora prije izgradnje objekta i nabavke medicinske opreme kapitalne vrijednosti traiti miljenje Ministarstva radi procjene opravdanosti investicionog ulaganja. (2) Kapitalna vrijednost je vrijednost objekata i opreme iji je vijek trajanja dui od jedne kalendarske godine. lan 49. Zdravstvena ustanova prestaje sa radom u skladu sa zakonom.

VII ORGANIZACIJA ZDRAVSTVENIH USTANOVA

lan 50. Zdravstvene ustanove organizuju svoj rad kao zdravstvene ustanove primarnog, sekundarnog i tercijarnog nivoa zdravstvene zatite, specijalizovane zdravstvene ustanove i ostale zdravstvene ustanove. lan 51. Ambulanta porodine medicine je zdravstvena ustanova u kojoj se promocijom zdravlja, spreavanjem, suzbijanjem, ranim otkrivanjem, lijeenjem bolesti i rehabilitacijom obezbjeuje primarni nivo zdravstvene zatite iz lana 36. ovog zakona, izuzev t. ), e), ), j) i l). lan 52. (1) U ambulanti porodine medicine radi tim porodine medicine. (2) Prvi kontakt sa zdravstvenim sistemom graanin ostvaruje preko tima porodine medicine. (3) Tim porodine medicine ini specijalista porodine medicine i najmanje dvije medicinske sestre tehniari sa dodatnom edukacijom iz porodine medicine. (4) Izuzetno od stava 3. ovog lana, tim porodine medicine moe da ini specijalista druge grane medicine sa dodatnom edukacijom iz porodine medicine i najmanje dvije medicinske sestre tehniari sa dodatnom edukacijom iz porodine medicine. lan 53. Vie ambulanti porodine medicine, sa najvie deset timova porodine medicine, mogu se udruiti u grupnu praksu porodine medicine u cilju racionalnijeg poslovanja i funkcionalnije organizacije u pruanju zdravstvenih usluga primarnog nivoa zdravstvene zatite. lan 54. Stomatoloka ambulanta je zdravstvena ustanova koja, putem jednog ili vie doktora stomatologije, obezbjeuje i provodi promociju zdravlja, spreavanje, suzbijanje, rano otkrivanje i lijeenje bolesti usta i zuba.

lan 55. (1) Dom zdravlja je javna zdravstvena ustanova koja se osniva za podruje jedne ili vie optina. (2) U domu zdravlja putem timova porodine medicine se obezbjeuje zdravstvena zatita po modelu porodine medicine. (3)U domu zdravlja se organizuje obavljanje poslova imunizacije, higijensko-epidemiolokih poslova, poslova laboratorije (biohemijska, hematoloka i stomatoloka) i poslova dijagnostike. (4) U domu zdravlja se organizuje snabdijevanje lijekovima i medicinskim sredstvima ili se obezbjeuje obavljanje tih poslova zakljuivanjem ugovora sa apotekom. (5) U domu zdravlja se organizuje hitna medicinska pomo i hitni sanitetski prevoz. (6) U domu zdravlja se organizuje preventivna i djeija stomatologija, a moe se organizovati i opta stomatologija (7) U domu zdravlja se mogu organizovati centar za fizikalnu rehabilitaciju u zajednici i centar za zatitu mentalnog zdravlja. (8) U domu zdravlja se ne mogu organizovati ambulante za specijalistike konsultacije, osim ambulanti za specijalistike konsultacije iz pedijatrije i ginekologije. (9) U cilju obezbjeenja dostupnosti konsultativno-specijalistikih usluga domovi zdravlja mogu organizovati posjete konsultanata specijalista. (10) U domu zdravlja se moe organizovati porodilite ako ispunjava propisane uslove. (11) U domu zdravlja se moe organizovati nastava po ovlaenju univerziteta. (12) U domu zdravlja se moe obavljati naunoistraivaka djelatnost za oblasti za koje je registrovan, u skladu sa zakonom. lan 56. (1) Dom zdravlja je obavezan da planira, prati, analizira, ocjenjuje i izvjetava o zdravstvenom stanju stanovnitva podruja koje pokriva. (2) Dom zdravlja je obavezan da koordinira rad zdravstvenih ustanova na primarnom nivou zdravstvene zatite radi obezbjeenja i pruanja zdravstvenih usluga u toku 24 asa. (3) Direktor doma zdravlja propisuje nain koordinacije iz stava 2. ovog lana. lan 57. (1) Apoteka je zdravstvena ustanova u kojoj se obavlja snabdijevanje graana lijekovima i medicinskim sredstvima, davanje uputstva za njihovu pravilnu upotrebu i informisanje o lijekovima i medicinskim sredstvima. (2) Apoteka izrauje magistralne i galenske lijekove. (3) U apoteci se obavlja apotekarska djelatnost u skladu sa posebnim zakonom, smjernicama i principima dobrih praksi. lan 58. (1) Specijalistika ambulanta je zdravstvena ustanova koja, putem jednog ili vie specijalista iz jedne grane medicine ili stomatologije, obavlja promotivne, preventivne, dijagnostike, terapijske, rehabilitacione i druge aktivnosti iz oblasti medicine odnosno stomatologije, izuzev bolnikog lijeenja. (2) Specijalistika ambulanta moe organizovati posjete konsultanata specijalista drugih grana medicine. lan 59. Specijalistiki centar je zdravstvena ustanova koja, putem vie specijalista razliitih grana medicine ili stomatologije, obavlja promotivne, preventivne, dijagnostike, terapijske, rehabilitacione i druge aktivnosti iz oblasti medicine odnosno stomatologije, izuzev bolnikog lijeenja.

lan 60. (1) Bolnica je zdravstvena ustanova prvog, drugog, treeg ili etvrtog nivoa u kategorizaciji bolnica, koja obavlja specijalistiko-konsultativno i bolniko lijeenje svih populacionih i nozolokih grupa. (2) Bolnica moe obavljati specijalistiko-konsultativno i bolniko lijeenje odreenih populacionih ili nozolokih grupa. (3) Bolnica iz stava 2. ovog lana ne podlijee kategorizaciji. (4) Stanja neposredne ugroenosti ivota, kao hitni sluajevi, direktno se primaju u bolnicu bez uputnice. (5) Bolnica moe obavljati naunoistraivaku djelatnost za oblasti za koje je registrovana, u skladu sa zakonom. (6) Ministar donosi pravilnik kojim se propisuju kriteriji za kategorizaciju bolnica. lan 61. (1) Bolnica moe dobiti status univerzitetske bolnice koji dodjeljuje javni univerzitet. (2) Pojedine organizacione cjeline bolnice mogu organizovati nastavu po ovlaenju univerziteta. lan 62. (1) Zavod je zdravstvena ustanova koja se osniva za odreenu populacionu ili nozoloku grupu. (2) Zavod prati i prouava stanje zdravlja u oblasti za koju je osnovan, obavlja strunu djelatnost u oblasti za koju je osnovan, prua struno-metodoloku pomo drugim zdravstvenim ustanovama iz okvira svog djelokruga rada, vri sloena ispitivanja i lijeenje oboljelih i povrijeenih ili obavlja druge specijalizovane i visokospecijalizovane poslove, predlae i preduzima mjere za unapreenje zdravstvene zatite u oblasti za koju je osnovan. (3) Zavod moe organizovati nastavu po ovlaenju univerziteta. (4) Zavod moe obavljati naunoistraivaku djelatnost za oblasti za koje je registrovan, u skladu sa zakonom. lan 63. (1) Zavod za medicinu rada i sporta je zdravstvena ustanova koja obavlja djelatnost u oblasti medicine rada i sporta. (2) Djelatnost medicine rada i sporta obuhvata zatitu i ouvanje zdravlja radnika i sportista u sigurnoj i zdravoj radnoj i sportskoj sredini. (3) Na podruju specifine zdravstvene zatite radnika i sportista Zavod za medicinu rada i sporta, nadlean je da: a) planira, predlae i provodi mjere za ouvanje i unapreenje zdravlja radnika na radnom mjestu, b) planira, predlae i provodi mjere za ouvanje i unapreenje zdravlja sportista (profesionalaca, amatera i rekreativaca), v) oblikuje doktrinu, standarde i metode rada pri ocjenjivanju zdravstvene sposobnosti i praenju zdravstvenog stanja radnika na poslovima sa standardnim i posebnim uslovima rada, vozaa svih vrsta motornih vozila (kopno, voda, vazduh), g) obavlja preglede radnika kod kojih je obavezna provjera zdravstvenog stanja i zdravstvene sposobnosti prema posebnim propisima i posebnim ovlaenjima, d) ocjenjuje psihofiziku sposobnost lica ije radno mjesto zahtijeva noenje vatrenog oruja, ) prati, dijagnostikuje, lijei i prouava profesionalne bolesti, bolesti vezane za rad i sport, povrede, te pojave invaliditeta na radu i sportu, e) obavlja specijalistiko-konsultativne poslove za timove porodine medicine, ) vodi registar profesionalnih bolesti i bolesti u vezi sa radom,

z) sudjeluje u predlaganju nomenklature dijagnostikih i terapijskih postupaka, vezano uz specifinu zdravstvenu zatitu radnika i sportista, i) prati i izuava sve faktore profesionalnih rizika i vri njihovu identifikaciju, kategorizaciju i procjenu, j) sudjeluje u strunom usavravanju radnika iz podruja medicine rada, k) sudjeluje u strunom usavravanju sportskih radnika i sportista, l) obavlja vjetaenja u sluaju profesionalne bolesti i bolesti u vezi sa radom i ocjene radne, poslovne, ivotne i sportske sposobnosti za potrebe suda i drugih institucija, lj) provodi prvostepeni i drugostepeni postupak ocjenjivanja radne, sportske i ivotne sposobnosti u skladu sa posebnim propisima i ovlaenjima, m) provodi programe profesionalne orijentacije i profesionalne selekcije, n) moe da vri ocjenu privremene sprijeenosti za rad, ocjenu stepena invalidnosti i druge specifine ocjene, po zahtjevu poslodavca i nadlenih institucija, nj) koordinira i struno nadzire sve specijalistike ambulante medicine rada i sporta, o) organizuje edukaciju kadrova iz oblasti medicine rada i sporta i p) obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom i drugim propisima, kao i posebnim ovlaenjima. lan 64. (1) Zavod za sudsku medicinu je zdravstvena ustanova koja obavlja djelatnost u oblasti sudske medicine, odnosno sudsko-medicinske dijagnostike i ekspertize, na osnovu obdukcija umrlog za potrebe suda, medicinskog fakulteta i drugih lica. (2) Zavod za sudsku medicinu obuhvata najmanje sudsko-medicinsku i hemijskotoksikoloku djelatnost, provjeru uspjenosti operativnih i drugih postupaka i sredstava lijeenja, kao i provjeru ispravnosti postavljene dijagnoze. (3) Zavod za sudsku medicinu obavlja: a) medicinske usluge kao to su: dijagnostika, analize, hitne intervencije i drugo, b) obdukcije tijela, vanjski pregledi posmrtnih ostataka i parcijalne obdukcije tijela na zahtjev pravosudnih i policijskih organa, v) struna pomo nadlenim organima tokom obavljanja uviaja na mjestu izvrenja najteih krivinih djela, g) prikupljanje i analiza biolokih tragova svih vrsta, d) medicinska vjetaenja i ) edukaciju i obuku kadrova iz oblasti sudske medicine. lan 65. (1) Zavod za forenziku psihijatriju je zdravstvena ustanova koja obavlja djelatnost u oblasti forenzike psihijatrije. (2) Zavod za forenziku psihijatriju obavlja: a) medicinske i tehnike usluge kao to su: dijagnostika, lijeenje, analize, hitne intervencije i drugo, b) forenziko-psihijatrijske ekspertize, v) izvrenje obavezne mjere psihijatrijskog lijeenja i uvanja u ustanovi zatvorenog tipa i g) edukaciju i obuku zdravstvenih radnika iz oblasti forenzike psihijatrije. lan 66. (1) Zavod za ortopediju, fizikalnu medicinu i rehabilitaciju je zdravstvena ustanova koja obavlja djelatnost u oblasti ortopedije, fizikalne medicine, habilitacije i rehabilitacije. (2) Zavod za ortopediju, fizikalnu medicinu i rehabilitaciju prati, prouava, ispituje metode, predlae i primjenjuje mjere ranog otkrivanja, lijeenja i rehabilitacije tjelesnih oboljenja, oteenja i funkcionalnih ogranienja, a u cilju smanjenja ili spreavanja onesposobljenosti. (3) Zavod za ortopediju, fizikalnu medicinu i rehabilitaciju pored poslova iz st. 1. i 2. ovog lana obavlja i poslove:

a) hiperbarine medicine, balneoterapije, te proizvodnje, aplikacije i nabavke ortopedskih pomagala, b) osnovnog obrazovanja djece na habilitaciji i rehabilitaciji, edukacije roditelja djece koja se nalaze na lijeenju, edukacije kadrova za psihosocijalnu edukativnu rehabilitaciju, te profesionalne orijentacije i razvrstavanja lica ometenih u fizikom i psihikom razvoju i v) edukacije zdravstvenih radnika iz oblasti ortopedije, fizikalne medicine, habilitacije i rehabilitacije.

lan 67. (1) Zavod za stomatologiju je zdravstvena ustanova u kojoj se obavlja djelatnost iz oblasti stomatoloke zdravstvene zatite koja obuhvata preventivne, dijagnostike, terapijske i rehabilitacione zdravstvene usluge. (2) U Zavodu za stomatologiju se moe obavljati specijalistiko-konsultativna djelatnost iz oblasti stomatologije. (3) Zavod za stomatologiju organizuje edukaciju zdravstvenih radnika iz oblasti stomatologije. lan 68. (1) Institut za javno zdravstvo je javna zdravstvena ustanova za oblast javnog zdravstva (u daljem tekstu: Institut). (2) Institut obavlja socijalno-medicinsku, higijensko-ekoloku, epidemioloku i mikrobioloku zdravstvenu djelatnost. (3) Institut je nadlean da: a) prati, procjenjuje i analizira zdravstveno stanje stanovnitva, b) prati i prouava zdravstvene probleme i rizike po zdravlje stanovnitva, v) obavlja aktivnosti na promociji zdravlja i prevenciji bolesti, te informie stanovnitvo o znaaju ouvanja i unapreenja zdravlja, g) izrauje struno-metodoloka uputstva za ouvanje i unapreenje zdravlja stanovnitva, d) obavlja bakterioloke, parazitoloke, virusoloke, seroloke, hemijske i toksikoloke preglede i ispitivanja u vezi sa proizvodnjom i prometom ivotnih namirnica, vode, vazduha, predmeta opte upotrebe, kao i djeliminu dijagnostiku zaraznih i nezaraznih bolesti, koja pripada oblasti javnog zdravstva, ) planira, kontrolie i evaluira obavljanje poslova dezinfekcije, dezinsekcije i deratizacije, e) vodi evidencije, zdravstvene statistike i obavlja istraivanja u oblasti javnog zdravstva, ) priprema godinji izvjetaj analize zdravstvenog stanja stanovnitva i izvjetava nadlene institucije, u skladu sa zakonom i meunarodnim obavezama, z) obavlja odreene poslove u sistemu monitoringa i evaluacije zdravstvenog sistema, i) utvruje potrebne mjere u elementarnim i drugim veim nepogodama i nesreama i provodi ih u saradnji sa drugim ustanovama, j) obavlja kontrolu izvora jonizujuih i nejonizujuih zraenja, dozimetrijsku kontrolu profesionalno izloenih lica i laboratorijsku kontrolu radijacije, radionukleida u vazduhu, zemljitu, vodi i namirnicama, k) obavlja edukaciju i osposobljava za zatitu od zraenja, l) obavlja edukaciju iz oblasti zdravstvenog menadmenta i lj) obavlja druge poslove u skladu sa zakonom. (4) Institut moe organizovati nastavu po ovlaenju univerziteta. (5) Institut obavlja naunoistraivaku djelatnost za oblasti za koje je registrovan, u skladu sa zakonom. lan 69.

(1) Dom za zdravstvenu njegu je zdravstvena ustanova koja provodi kontinuiranu zdravstvenu i palijativnu njegu u stacionarnim uslovima. (2) Dom za zdravstvenu njegu moe organizovati pruanje usluga iz stava 1. ovog lana u kunim uslovima.

lan 70. Laboratorija je zdravstvena ustanova koja obavlja specijalizovane dijagnostike usluge u oblasti hematologije, biohemije, imunologije, patohistologije i stomatologije, u skladu sa vaeim ISO standardima. lan 71. Banka biolokog materijala je zdravstvena ustanova u kojoj se obavljaju poslovi obrade, testiranja, konzerviranja, karantina, skladitenja, uvanja i distribucije ljudskih tkiva i elija, to je ureeno posebnim zakonom. lan 72. Banka matinih elija je zdravstvena ustanova u kojoj se obavljaju poslovi obrade poslovi obrade, testiranja, konzerviranja, karantina, skladitenja, uvanja i distribucije matinih elija, to je ureeno posebnim zakonom.

VIII ORGANI ZDRAVSTVENE USTANOVE

lan 73. (1) Organi zdravstvene ustanove su direktor i upravni odbor. (2) Direktora i upravni odbor ustanove imenuje i razrjeava osniva zdravstvene ustanove, u skladu sa zakonom i statutom, uz zastupljenost oba pola. (3) Izuzetno od stava 2. ovog lana, imenovanje i razrjeenje direktora zdravstvene ustanove, iji je osniva lokalna samouprava vri se uz miljenje ministra. (4) Nadlenost organa, broj lanova upravnog odbora, te postupak imenovanja i razrjeenja se utvruje aktom o osnivanju i statutom zdravstvene ustanove. (5) Organ zdravstvene ustanove koju osniva fiziko lice je direktor. lan 74. (1) Statut zdravstvene ustanove utvruje djelatnost, nadlenost organa, unutranju organizaciju, upravljanje, poslovanje, uslove za imenovanje i razrjeenje direktora i upravnog odbora, kao i druga pitanja znaajna za rad ustanove. (2) Saglasnost na statut zdravstvene ustanove daje osniva, uz prethodno pribavljeno miljenje Ministarstva. lan 75. Struna tijela zdravstvene ustanove su: a) kolegijum i b) etiki odbor. lan 76.

(1) Kolegijum je struno tijelo koje razmatra sutinska pitanja u vezi primjene doktrinarnih stavova iz djelatnosti zdravstvene ustanove. (2) Kolegijum se organizuje u zdravstvenoj ustanovi iz l. 55, 60, 62. i 68. ovog zakona. (3) Sastav i rad kolegijuma se ureuje statutom zdravstvene ustanove. lan 77. (1) Etiki odbor je struno tijelo koje prati pruanje i provoenje zdravstvene zatite na naelima profesionalne etike i deontologije. (2) Direktor zdravstvene ustanove imenuje etiki odbor na prijedlog strunog kolegijuma. (3) Etiki odbor se organizuje u zdravstvenoj ustanovi iz l. 55, 60, 62. i 68. ovog zakona. (4) lanovi etikog odbora se imenuju iz reda zaposlenih zdravstvenih radnika u zdravstvenoj ustanovi i graana koji ive ili rade na teritoriji za koju je zdravstvena ustanova osnovana, uz zastupljenost oba pola. (5) Postupak za izbor i razrjeenje, broj lanova i mandat etikog odbora se ureuje statutom zdravstvene ustanove. (6) Etiki odbor donosi poslovnik o radu. lan 78. Zadaci etikog odbora zdravstvene ustanove su: a) prati i analizira primjenu naela profesionalne etike i deontologije u obavljanju zdravstvene djelatnosti, b) daje saglasnost za provoenje naunih istraivanja, ogleda, kao i klinikih ispitivanja lijekova i medicinskih sredstava u zdravstvenoj ustanovi, odnosno prati njihovo provoenje, v) razmatra struna pitanja i daje miljenja u vezi sa uzimanjem dijelova ljudskog tijela u medicinske i nauno-nastavne svrhe, u skladu sa zakonom, g) razmatra struna pitanja i daje miljenja u vezi sa primjenom tretmana za lijeenje neplodnosti postupcima biomedicinski potpomognutim oploenjem, u skladu sa zakonom, d) prati i analizira etinost odnosa izmeu zdravstvenih radnika i pacijenata, posebno u oblasti davanja saglasnosti pacijenta za predloeni medicinski tretman, ) prati, analizira i daje miljenja o primjeni naela profesionalne etike u prevenciji, dijagnostici, lijeenju, rehabilitaciji, istraivanju, kao i o uvoenju novih zdravstvenih tehnologija i e) razmatra druga etika pitanja u obavljanju djelatnosti zdravstvene ustanove.

IX ORGANIZOVANjE RADA, RADNO VRIJEME I TRAJK U ZDRAVSTVENOJ USTANOVI

lan 79. (1) Zdravstvene ustanove iz l. 55, 60, 65, 66. i 69. i zavod za transfuzijsku medicinu su obavezne obezbijediti zdravstvenu zatitu 24 asa. (2) Izuzetno, Fond e posebnom odredbom u ugovoru o finansiranju obavezati i druge zdravstvene ustanove da obezbijede zdravstvenu zatitu 24 asa. (3) Zdravstvene ustanove koje ne obezbjeuju zdravstvenu zatitu 24 asa ne mogu imati radno vrijeme krae od osam asova. (4) Obezbjeenje zdravstvene zatite u toku 24 asa podrazumijeva rad u jednoj, dvije ili vie smjena, dvokratno radno vrijeme, pripravnost ili deurstvo u skladu s potrebama stanovnitva i oblicima pruanja zdravstvenih usluga. (5) Deurstvom iz stava 4. ovog lana se smatra poseban oblik rada radnika u zdravstvenoj ustanovi nakon isteka redovnog radnog vremena. (6) Pripravnou iz stava 4. ovog lana se smatra poseban oblik rada, kada radnik ne mora biti prisutan u zdravstvenoj ustanovi, ali mora biti dostupan radi pruanja hitne medicinske pomoi.

(7) Naknada za rad u deurstvu i pripravnosti se propisuje posebnim zakonom, kolektivnim ugovorom i ugovorom o radu. lan 80. Radnik koji je zakljuio ugovor o radu sa punim radnim vremenom moe bez saglasnosti poslodavca, zakljuiti ugovor o radu sa jo jednim poslodavcem za rad do polovine punog radnog vremena, pod uslovom da se radno vrijeme radnika kod tih poslodavaca vremenski ne podudara i da se ne radi o obavljanju poslova iz lana 113. Zakona o radu Preieni tekst (''Slubeni glasnik Republike Srpske'', broj 55/07). lan 81. U pogledu prava, obaveza i odgovornosti zaposlenih u zdravstvenim ustanovama se primjenjuju odredbe Zakona o radu Preieni tekst (Slubeni glasnik Republike Srpske, broj 55/07) ako ovim zakonom nije drugaije regulisano. lan 82. Zaposleni u zdravstvenoj ustanovi imaju pravo na trajk u skladu sa posebnim zakonom.

ZDRAVSTVENI RADNIK I ZDRAVSTVENI SARADNIK

lan 83.

(1) Zdravstveni radnik je lice sa steenim visokim i srednjim obrazovanjem iz naune oblasti biomedicine i zdravstva, koji neposredno prua zdravstvene usluge, a moe se baviti nastavnim, pedagokim i naunim radom. (2) Zdravstveni saradnik je lice sa steenim visokim i srednjim obrazovanjem drugih struka, koji obavlja odreene poslove u funkciji zdravstvene djelatnosti. lan 84. (1) Zdravstveni radnik iz lana 83. stav 1. obavlja zdravstvenu djelatnost ako ima odgovarajue obrazovanje, poloen struni ispit i licencu nadlene zdravstvene komore. (2) Zdravstveni saradnik obavlja odreene poslove u funkciji zdravstvene djelatnosti ako ima odgovarajue obrazovanje i poloen struni ispit. lan 85. Strani dravljanin koji ima odgovarajue obrazovanje iz zdravstvene djelatnosti, moe biti u ugovornom odnosu sa zdravstvenom ustanovom, prema propisima koji ureuju radni odnos stranca u Republici uz nostrifikaciju diplome i licencu nadlene komore. lan 86. (1) Lice iz lana 83. obavlja pripravniki sta u trajanju 12 mjeseci za visoku strunu spremu, a est mjeseci za srednju strunu spremu. (2) Pripravniki sta se izvodi po odobrenom programu, kroz praktini rad i pod neposrednim nadzorom ovlaenog zdravstvenog radnika, odnosno zdravstvenog saradnika koji je proveo najmanje tri godine u struci. (3) O izvoenju pripravnikog staa vodi se evidencija. (4) Ministar pravilnikom propisuje sadraj i nain voenja evidencije iz stava 3. ovog lana.

(5) Po isteku pripravnikog staa, zdravstveni radnik i zdravstveni saradnik obavezan je poloiti struni ispit u roku od tri mjeseca. lan 87. (1) Struni ispit se polae poslije zavrenog visokog i srednjeg obrazovanja i obavljenog pripravnikog staa. (2) Struni ispit se polae pred komisijom koju imenuje ministar. (3) Rjeenjem ministra o imenovanju lanova komisije utvruje se i naknada za rad komisije. (4) Trokove za polaganje strunog ispita snosi podnosilac zahtjeva, koji ine prihod budeta Republike. (5) Ministar rjeenjem utvruje visinu trokova polaganja strunog ispita. (6) Ministar pravilnikom propisuje program i postupak polaganja strunog ispita. lan 88. (1) Zdravstveni radnik i zdravstveni saradnik je obavezan da stalno prati savremena dostignua u medicini i da se usavrava u svom radu. (2) Zdravstvena ustanova je obavezna da obezbijedi kontinuirano usavravanje zdravstvenih radnika i zdravstvenih saradnika. lan 89. (1) Specijalizacija zdravstvenog radnika i zdravstvenog saradnika sa visokim obrazovanjem je poseban vid strunog usavravanja koji se organizuje u cilju osposobljavanja za obavljanje specijalistikih poslova u odreenoj oblasti zdravstvene zatite. (2) Supspecijalizacija zdravstvenog radnika i zdravstvenog saradnika sa poloenim specijalistikim ispitom je poseban vid strunog usavravanja koji se organizuje u cilju osposobljavanja za obavljanje supspecijalistikih poslova u odreenoj oblasti zdravstvene zatite. (3) Ministar donosi program specijalizacije i supspecijalizacije. lan 90. (1) Ministar rjeenjem utvruje srednjoroni Plan specijalizacija i supspecijalizacija na osnovu Plana ljudskih resursa iz lana 4. ovog zakona. (2) Ministar ovlauje zdravstvenu ustanovu u kojoj se obavlja specijalizacija i supspecijalizacija. (3) Zdravstvena ustanova ili medicinski fakultet u sastavu univerziteta podnosi zahtjev za specijalizaciju ili supspecijalizaciju Ministarstvu. (4) Na osnovu srednjoronog Plana specijalizacija i supspecijalizacija iz stava 1. ovog lana, ministar donosi rjeenje o odobravanju specijalizacije ili supspecijalizacije. (5) Ministar rjeenjem utvruje visinu trokova obavljanja staa i polaganja specijalistikog i supspecijalistikog ispita. (6) Trokove obavljanja specijalistikog i supspecijalistikog staa snosi podnosilac zahtjeva iz stava 3. ovog lana. lan 91. Zdravstveni radnik koji ima visoko obrazovanje moe specijalizirati i supspecijalizirati iz naune oblasti biomedicine i zdravstva. lan 92.

Zdravstveni saradnik koji ima visoko obrazovanje moe specijalizirati i supspecijalizirati iz naune oblasti koja je vezana za zdravstvo. lan 93. (1) Specijalistiki i supspecijalistiki ispit se polae pred komisijom koja ima najmanje tri lana. (2) Ministar rjeenjem imenuje komisiju iz stava 1. ovog lana sa liste strunjaka koju predlae medicinski fakultet i utvruje naknadu za rad komisije. (3) Trokove polaganja specijalistikog i supspecijalistikog ispita snosi podnosilac zahtjeva iz lana 90. stav 3, koji ini prihod budeta Republike. (4) Ministar pravilnikom propisuje program i postupak polaganja specijalistikog ili supspecijalistikog ispita, uslove koje moraju ispunjavati zdravstveni radnik i zdravstveni saradnik za dobijanje specijalizacije ili supspecijalizacije, mentorstvo, obrazac specijalistikog i supspecijalistikog indeksa, duinu trajanja i nain obavljanja staa, prestanak i prekid obavljanja staa i obrazac diplome o poloenom specijalistikom ili supspecijalistikom ispitu. lan 94. (1) Kontinuirana edukacija je poseban vid strunog usavravanja zdravstvenih radnika i zdravstvenih saradnika koja se organizuje radi sticanja znanja i vjetina u cilju praenja i primjene savremenih naunih dostignua. (2) Ministar pravilnikom propisuje vrste kontinuirane edukacije, program, duinu trajanja, ustanove i udruenja koja mogu provoditi kontinuiranu edukaciju. lan 95. (1) Zdravstveni radnik i zdravstveni saradnik koji je stekao specijalizaciju i supspecijalizaciju u drugim zemljama moe obavljati zdravstvenu djelatnost specijaliste i supspecijaliste ako mu je diploma o poloenom specijalistikom, odnosno supspecijalistikom ispitu nostrifikovana i ispunjava uslove propisane ovim zakonom. (2) Ministar rjeenjem imenuje lanove komisije za nostrifikaciju diplome o poloenom specijalistikom, odnosno supspecijalistikom ispitu i utvruje naknadu za rad komisije. (3) Ministar rjeenjem utvruje visinu trokova za nostrifikaciju diplome o poloenom specijalistikom, odnosno supspecijalistikom ispitu. (4) Trokove nostrifikacije diplome specijalistikog i supspecijalistikog ispita snosi podnosilac zahtjeva, koji ine prihod budeta Republike. (5) Ministar pravilnikom propisuje postupak nostrifikacije diplome iz stava 1. ovog lana. lan 96. (1) Zdravstvenom radniku sa visokim obrazovanjem moe se dodijeliti naziv primarijus. (2) Ministar pravilnikom propisuje uslove i postupak za dodjelu naziva primarijus.

XI SERTIFIKACIJA I AKREDITACIJA ZDRAVSTVENIH USTANOVA

lan 97.

(1) Sertifikacija u smislu ovog zakona je propisan postupak kojim se ocjenjuje i potvruje da zdravstvena ustanova zadovoljava unaprijed definisane i objavljene standarde sigurnosti u procesu pruanja zdravstvene zatite. (2) Sertifikacija je obavezna za sve zdravstvene ustanove i vri se svake etiri godine po unaprijed definisanom i objavljenom programu. (3) Sertifikacione standarde razvija i revidira Agencija za sertifikaciju, akreditaciju i unapreenje kvaliteta zdravstvene zatite Republike Srpske (u daljem tekstu: Agencija). (4) Ministar, na prijedlog Agencije, donosi Program sertifikacije zdravstvenih ustanova (u daljem tekstu: Program). (5) Ministar, na prijedlog Agencije, donosi standarde za sertifikaciju zdravstvenih ustanova. lan 98. (1) Agencija provodi postupak sertifikacije zdravstvene ustanove. (2) Zdravstvena ustanova za koju Agencija utvrdi da ispunjava unaprijed utvrene i objavljene standarde za sertifikaciju stie status sertifikovane ustanove. (3) Ministar, na osnovu izvjetaja Agencije, rjeenjem potvruje sertifikaciju zdravstvene ustanove. (4) Zdravstvena ustanova kojoj nije izdato rjeenje iz stava 3. ovog lana ne moe obavljati zdravstvenu djelatnost. (5) Ministar pravilnikom propisuje postupak za sertifikaciju zdravstvenih ustanova i sadraj Registra sertifikovanih ustanova. lan 99. (1) Rjeenje iz lana 98. stav 3. podlijee reviziji poslije isteka roka od etiri godine od dana dostavljanja istog. (2) Po isteku roka iz stava 1. ovoga lana, postupak sertifikacije se ponavlja prema usvojenom Programu. (3) Ministarstvo vodi Registar sertifikovanih ustanova. (4) Spisak sertifikovanih ustanova se objavljuje u Slubenom glasniku Republike Srpske svake godine u decembru mjesecu. lan 100.

(1)Akreditacija u smislu ovog zakona je postupak kojim se ocjenjuje i potvruje da zdravstvena ustanova zadovoljava unaprijed definisane i objavljene akreditacione standarde. (2) Akreditacija je dobrovoljna i vri se na zahtjev zdravstvene ustanove. (3) Akreditacione standarde razvijaju i revidiraju strukovna udruenja zdravstvenih radnika i zdravstvenih saradnika, te predstavnici zdravstvenih ustanova u saradnji sa Agencijom. (4) Ministar, na prijedlog Agencije, donosi akreditacione standarde.
lan 101. (1) Zahtjev za sticanje akreditacije zdravstvena ustanova podnosi Agenciji. (2) Agencija provodi postupak akreditacije zdravstvene ustanove. (3) Akreditaciju stie zdravstvena ustanova za koju Agencija utvrdi da ispunjava utvrene standarde za odreenu oblast zdravstvene zatite. (4) Agencija izdaje potvrdu o akreditaciji zdravstvene ustanove. (5) Ministar pravilnikom propisuje postupak za akreditaciju zdravstvene ustanove. lan 102. (1) Potvrda iz lana 101. stav 4. ovog zakona moe da se odnosi na: a) zdravstvenu ustanovu i

b) organizacionu jedinicu zdravstvene ustanove. (2) Potvrda se izdaje na odreeni vremenski period a najdue do pet godina. (3) Po isteku perioda iz stava 2. ovoga lana, postupak akreditacije se moe ponoviti na zahtjev zdravstvene ustanove. (4) Agencija vodi Registar akreditovanih ustanova. (5) Spisak akreditovanih ustanova objavljuje se u Slubenom glasniku Republike Srpske svake godine u decembru mjesecu. lan 103. (1) Agencija je javna ustanova koju osniva Republika. (2) Osnivanje, organizacija i organi upravljanja Agencije ureuju se Zakonom o sistemu javnih slubi (Slubeni glasnik Republike Srpske, broj 68/07). lan 104. (1) Sredstva potrebna za finansiranje rada Agencije se ostvaruju: a) iz budeta Republike, b) ugovorom sa Fondom, v) pruanjem usluga zdravstvenim ustanovama iz oblasti akreditacije i unapreenja kvaliteta u zdravstvu i g) drugih izvora. (2) Provoenje programa sertifikacije javnih ustanova se finansira iz budeta Republike i sredstava Fonda. lan 105. (1) Zdravstvena ustanova je obavezna uspostaviti, razvijati i odravati unutranji sistem stalnog poboljanja kvaliteta i sigurnosti zdravstvenih usluga. (2) Za realizaciju obaveza iz stava 1. ovog lana, zdravstvena ustanova iz l. 55, 60, 63, 64, 65, 66, 67. i 68. je obavezna uspostaviti organizacionu jedinicu za uvoenje, praenje i poboljanje kvaliteta i sigurnosti zdravstvenih usluga. (3) Agencija prati i vrednuje indikatore kvaliteta zdravstvene zatite i prua strunu podrku zdravstvenim ustanovama u praenju i unapreenju kvaliteta zdravstvene zatite. (4) Ministar pravilnikom propisuje indikatore kvaliteta, nain praenja i evaluacije kvaliteta i sigurnosti zdravstvene zatite u zdravstvenim ustanovama. lan 106. (1) Zdravstvena ustanova izvrsnosti je ustanova koja u cjelini ili u jednoj organizacionoj jedinici primjenjuje najnovija medicinska dostignua u prevenciji, dijagnostici, terapiji i rehabilitaciji, i koja se inovativnim pristupom i realizacijom razvojnih projekata izdvaja od drugih ustanova iste djelatnosti. (2) Ministar rjeenjem proglaava zdravstvene ustanove izvrsnosti.

XII POSEBNE ODREDBE

lan 107. U privatnim zdravstvenim ustanovama se ne mogu pruati zdravstvene usluge iz sljedeih oblasti: a) transplantacije, b) transfuzijske medicine, v) sudske medicine, g) socijalne medicine,

d) higijene, ) epidemiologije, e) hitne medicinske pomoi, ) obdukcije i utvrivanja uzroka smrti, z) forenzike psihijatrije, i) citogenetike i j) mikrobiologije. lan 108. (1) Organi, tkiva i elije, kao dijelovi ljudskog tijela, mogu se uzimati i presaivati (transplantacija) drugim licima, ako je to medicinski opravdano i ako su ispunjeni uslovi propisani zakonom. (2) Nain, postupak i uslovi za uzimanje i presaivanje organa, tkiva i elija, kao dijelova ljudskog tijela, odnosno lijeenje neplodnosti postupcima biomedicinski potpomognute oplodnje utvruju se posebnim zakonom. lan 109. (1) Visokokolska ustanova zdravstvene struke moe preuzimati tijela, organe i tkiva umrlih i identifikovanih lica radi izvoenja praktine nastave: a) ako je umrlo lice, za ivota, u pisanom obliku, zavjetalo svoje tijelo u svrhu izvoenja praktine nastave i b) uz saglasnost porodice. (2) Zavjetanje, u smislu stava 1. taka a) ovog lana, predstavlja izjava o zavjetanju tijela, koja je ovjerena u sudu i u kojoj je naveden izvrilac zavjetanja. lan 110. (1) Visokokolska ustanova zdravstvene struke nee preuzimati tijelo lica umrlog od zarazne bolesti, kao i tijelo na kome su nastupile izraene postmortalne promjene koje onemoguavaju fiksiranje odnosno balsamovanje. (2) Visokokolska ustanova zdravstvene struke obavezuje se da sa tijelom umrlog lica postupa dostojanstveno, da ga koristi iskljuivo radi izvoenja praktine nastave, te da e ga nakon zavretka nastave sahraniti o sopstvenom troku. (3) Ministar pravilnikom propisuje postupanje sa tijelom umrlog lica radi izvoenja praktine nastave. lan 111. (1) Za svako umrlo lice se utvruje vrijeme i uzrok smrti. (2) Vrijeme i uzrok smrti se utvruje pregledom umrlog, obdukcijom ili pregledom medicinske dokumentacije. lan 112. (1) Za lice umrlo u zdravstvenoj ustanovi, uzrok smrti utvruje nadleni doktor te ustanove. (2) Za lice umrlo izvan zdravstvene ustanove uzrok smrti utvruje doktor kojeg je odredila lokalna samouprava. (3) Za lice iz stava 2. ovog lana uzrok smrti se utvruje najkasnije u roku od 12 asova po prijemu prijave smrti. (4) Posmrtni ostaci lica umrlog u toku sanitetskog prevoza iz jedne u drugu zdravstvenu ustanovu se predaju u prvoj lokalnoj samoupravi koja ima organizovanu mrtvanicu, o emu se pribavlja pismena potvrda od odgovornog lica lokalne samouprave, a o postupku se izvjetava direktor zdravstvene ustanove iz koje je pacijent upuen.

(5) Ministar pravilnikom propisuje postupak utvrivanja smrti lica. lan 113. (1) U sluaju da doktor koji utvruje uzrok smrti lica ustanovi ili posumnja da je smrt nastupila od zarazne bolesti, obavezan je o tome obavijestiti nadlenog zdravstveno-sanitarnog inspektora, a o nasilnoj smrti obavezan je obavijestiti nadleni organ za unutranje poslove. (2) U sluaju da doktor iz lana 112. stav 2. ne moe utvrditi taan uzrok smrti obavezan je zatraiti obdukciju kod nadlene ustanove. lan 114. (1) Nadleni organ lokalne samouprave odreuje potreban broj doktora za utvrivanje uzroka i vremena smrti za lica umrla van zdravstvene ustanove. (2) Lokalna samouprava obezbjeuje sredstva iz svog budeta za rad doktora iz stava 1. ovog lana. lan 115. (1) Radi utvrivanja uzroka smrti obavlja se obdukcija tijela umrlog lica. (2) Obdukcija se obavezno obavlja: a) kada postoji sumnja ili je oito da je smrt prouzrokovana krivinim djelom ili je u vezi s izvrenjem krivinog djela, b) kada je lice umrlo u zdravstvenoj ustanovi, a nije utvren uzrok smrti, v) kada to zahtijevaju epidemioloki i sanitarni razlozi, g) na zahtjev lana ue porodice umrle osobe, d) na zahtjev nadlenog istranog organa i ) na zahtjev doktora koji utvruje uzrok smrti. (3) Trokove obdukcije iz stava 2. ovog lana snosi: a) pod t. a) i d) nadleno ministarstvo, b) pod takom b) zdravstvena ustanova, v) pod t. v) i ) lokalna samouprava i g) pod takom g) podnosilac zahtjeva. (4) Direktor zdravstvene ustanove u kojoj je nastupila smrt lica, na prijedlog rukovodioca organizacione jedinice, podnosi zahtjev za obdukciju. (5) Ministar pravilnikom propisuje postupak obavljanja obdukcije. lan 116. (1) Nakon to je smrt utvrena, umrlo lice se sahranjuje u roku od 24 do 48 asova. (2) Izuzetno, na osnovu rjeenja zdravstveno-sanitarnog inspektora ili sudije za prethodni postupak, sahrana se moe obaviti prije ili poslije utvrenog roka. (3) Preuzimanje umrlih lica iz zdravstvene ustanove i prevoz posmrtnih ostataka mogu obavljati pravna i fizika lica registrovana za obavljanje pogrebne djelatnosti uz saglasnost lana porodice ili ovlaenog lica. lan 117. Zdravstvena ustanova je obavezna uspostaviti sistem upravljanja medicinskim otpadom u skladu sa vaeim ISO standardima i propisima koji reguliu zatitu ivotne sredine. lan 118. (1) Zdravstvenu komoru osnivaju zdravstveni radnici, u skladu sa zakonom.

(2) Osnivanje, nadlenost i rad zdravstvene komore je propisan Zakonom o zdravstvenim komorama (Slubeni glasnik Republike Srpske, broj 35/03). lan 119. (1) Pod zdravstvenim tehnologijama u smislu ovog zakona se podrazumijevaju proizvodi za zdravlje koje je proizvela industrija za optu upotrebu, tehnika, oprema, hemijske i bioloke supstance, koje su posebno proizvedene za upotrebu u zdravstvenom sektoru. (2) Zdravstvene tehnologije podrazumijevaju i sve zdravstvene metode i postupke koji se mogu koristiti u cilju unapreivanja zdravlja ljudi, u prevenciji, dijagnostici i lijeenju bolesti i povreda i rehabilitaciji, a obuhvataju sve bezbjedne, kvalitetne, efikasne i efektivne lijekove, medicinska sredstva i medicinske procedure. (3) Ministar pravilnikom propisuje uvoenje i upravljanje zdravstvenim tehnologijama, kao i uspostavljanje i odravanje baze podataka. lan 120. (1) Prije nabavke medicinske opreme kojom se uvodi nova zdravstvena tehnologija, zdravstvena ustanova je obavezna da prethodno pribavi saglasnost Ministarstva. (2) Pod novom zdravstvenom tehnologijom, u smislu ovog zakona, podrazumijeva se zdravstvena tehnologija koja se po prvi put uvodi za korienje u zdravstvenoj ustanovi. lan 121. (1) Alternativna medicina, u smislu ovog zakona, obuhvata tradicionalne i alternativne metode i postupke dijagnostike, lijeenja i rehabilitacije (u daljem tekstu: alternativna medicina), koji blagotvorno utiu ili koji bi mogli blagotvorno uticati na ovjekovo zdravlje ili njegovo zdravstveno stanje i koji u skladu sa vaeom medicinskom doktrinom nisu obuhvaeni zdravstvenim uslugama. (2) Ministar pravilnikom propisuje metode, postupke i davanje saglasnosti za obavljanje alternativne medicine iz stava 1. ovog lana u zdravstvenim ustanovama. lan 122. Zdravstvena ustanova je obavezna da vodi medicinsku dokumentaciju i dostavlja individualne, zbirne i periodine izvjetaje u skladu sa posebnim zakonom. lan 123. (1) Pravnom i fizikom licu je zabranjeno reklamiranje obavljanja zdravstvene djelatnosti. (2) Ministar pravilnikom propisuje nain i sadraj oglaavanja zdravstvene ustanove.

XIII

FINANSIRANjE ZDRAVSTVENE USTANOVE

lan 124.

Zdravstvena ustanova moe ostvariti finansijska sredstva od: a) Fonda, b) budeta Republike i lokalne samouprave, v) osiguravajuih organizacija, d) korisnika zdravstvene zatite, ) nastavne i naunoistraivake djelatnosti i e) drugih izvora. lan 125.

(1) Fond ugovara pruanje zdravstvenih usluga sa zdravstvenim ustanovama na osnovu zdravstvenog stanja stanovnitva, broja i starosne strukture stanovnitva, stepena urbanizacije, razvijenosti i saobraajne povezanosti pojedinih podruja, jednake dostupnosti zdravstvene zatite, potrebnog obima zdravstvenih usluga i ekonomskih mogunosti. (2) Fond dostavlja Ministarstvu na saglasnost Plan ugovaranja po nivoima zdravstvene zatite za osigurana lica.

XIV

NADZOR
lan 126.

Nadzor nad provoenjem Zakona obuhvata aktivnost kojom se utvruje da li zdravstvena ustanova, zdravstveni radnik i zdravstveni saradnik koji obavlja zdravstvenu djelatnost, radi u skladu sa propisima, dostignuima savremene medicine i drugih nauka i da li za takav rad postoje odgovarajui uslovi. lan 127. Nadzor nad radom zdravstvenih ustanova obuhvata: a) unutranji nadzor, b) struni nadzor, v) nadzor nad zakonitou rada i akata i g) inspekcijski nadzor. lan 128. (1) Zdravstvena ustanova obavezno provodi unutranji nadzor. (2) Zdravstvena ustanova propisuje nain obavljanja unutranjeg nadzora optim aktom. lan 129. Poseban oblik unutranjeg nadzora iz lana 128. ovog zakona se ostvaruje putem jedinice za kontinuirano unapreenje kvaliteta i sigurnosti zdravstvenih usluga u zdravstvenoj ustanovi iz l. 55, 60, 63, 64, 65, 66, 67. i 68. ovog zakona. lan 130. (1) Struni nadzor se obavlja redovno i kontinuirano, a vanredni struni nadzor ako za to postoje posebni razlozi. (2) Zahtjev za vanredni struni nadzor moe postaviti Fond, nadlena zdravstvena komora, zdravstveno-sanitarni inspektor, zaposleni u zdravstvenoj ustanovi i graanin koji nije zadovoljan dobijenom zdravstvenom uslugom i njegova porodica. (3) Ministar cijeni opravdanost zahtjeva i odluuje o vanrednom strunom nadzoru. lan 131. (1) Ministarstvo obavlja struni nadzor preko komisija ili pojedinaca sa liste eksperata. (2) Ministar rjeenjem imenuje listu eksperata za obavljanje strunog nadzora. (3) Po obavljenom strunom nadzoru, pojedinac ili Komisija podnosi izvjetaj o naenom stanju i predlae mjere koje treba preduzeti ako takvo stanje nije zadovoljavajue. (4) Ministar donosi rjeenje sa rokom za provoenje mjera iz stava 1. ovog lana. (5) Ministar moe privremeno zabraniti rad zdravstvene ustanove, odnosno dijela zdravstvene ustanove, ukoliko u predvienom roku ne provede naloene mjere.

lan 132. U vanrednom strunom nadzoru ne mogu uestvovati lica sa niim strunim zvanjem od najvieg strunog zvanja koje ima zaposleni u ijoj se organizacionoj jedinici vri vanredni struni nadzor. lan 133. Nadzor nad zakonitou rada i akata zdravstvene ustanove obavlja Ministarstvo preko komisija koje imenuje ministar iz reda dravnih slubenika, u skladu sa zakonom. lan 134. Inspekcijski nadzor u obavljanju zdravstvene djelatnosti se vri u skladu sa Zakonom o inspekcijama Republike Srpske (Slubeni glasnik Republike Srpske, br. 113/05 i 1/08).

XV STRUNE KOMISIJE MINISTARSTVA

lan 135. (1) Etiki komitet prati pruanje i provoenje zdravstvene zatite na naelima profesionalne etike i deontologije. (2) Ministar, uz miljenje zdravstvenih komora, imenuje predsjednika i lanove Etikog komiteta, uz zastupljenost oba pola. (3) Ministar, uz miljenje zdravstvene komore, razrjeava predsjednika i lanove Etikog komiteta. (4) Etiki komitet ima pet lanova koji se biraju iz reda istaknutih strunjaka koji imaju znaajne rezultate u radu i doprinos u oblasti zdravstvene zatite, profesionalne etike zdravstvenih radnika i humanistikih nauka. (5) Mandat lanova Etikog komiteta traje etiri godine. (6) Etiki komitet donosi poslovnik o radu. (7) Sredstva za rad Etikog komiteta se obezbjeuju u budetu Ministarstva. lan 136. Nadlenosti Etikog komiteta su: a) prati primjenu naela profesionalne etike i deontologije zdravstvenih radnika u obavljanju zdravstvene djelatnosti na teritoriji Republike, b) koordinira rad etikih odbora u zdravstvenim ustanovama, v) prati provoenje naunih istraivanja i klinikih ispitivanja lijekova i medicinskih sredstava u zdravstvenim ustanovama na teritoriji Republike, g) daje miljenje o spornim pitanjima koja su od znaaja za provoenje naunih istraivanja, ogleda, kao i klinikih ispitivanja lijekova i medicinskih sredstava u zdravstvenim ustanovama u Republici, d) prati provoenje odluka i razmatra struna pitanja u vezi sa postupkom uzimanja dijelova ljudskog tijela u medicinske i nauno-nastavne svrhe u zdravstvenim ustanovama na teritoriji Republike, u skladu sa zakonom, ) prati provoenje odluka i razmatra struna pitanja u vezi sa primjenom mjera za lijeenje neplodnosti postupcima biomedicinski potpomognutim oploenjem, u zdravstvenim ustanovama na teritoriji Republike, u skladu sa zakonom, e) podnosi godinji izvjetaj ministru o provoenju naunih istraivanja i klinikih istraivanja lijekova i medicinskih sredstava u zdravstvenim ustanovama na teritoriji Republike, kao i o

uoenim problemima, nedostacima i primjedbama na rad etikih odbora u zdravstvenim ustanovama i ) razmatra i druga pitanja profesionalne etike i deontologije u provoenju zdravstvene zatite. lan 137. (1) Ministar moe imenovati komisiju za pojedinu oblast zdravstvene djelatnosti radi izrade i usklaivanja strunih prijedloga. (2) lanovi komisije su istaknuti strunjaci koji imaju znaajan doprinos u radu i razvoju odreene oblasti zdravstvenog sistema Republike. (3) Komisija moe biti stalna ili povremena. (4) Mandat lanova stalne komisije traje etiri godine. (5) Stalna komisija donosi poslovnik o radu. (6) Sredstva za rad komisije iz stava 3. ovog lana se obezbjeuju u budetu Ministarstva.

XVI

KAZNENE ODREDBE
lan 138.

(1) Novanom kaznom od 10.000 KM do 100.000 KM kaznie se pravno lice za prekraj ako: a) ne izvri obaveze obezbjeenja zdravstvene zatite zaposlenih (lan 10), b) povrijedi ljudska prava i vrijednosti u ostvarivanju zdravstvene zatite (lan 17), v) uskrati stranom dravljaninu ili licu bez dravljanstva zdravstvenu zatitu (lan 18), g) uskrati graaninu pristup uslugama u postupku korienja zdravstvene zatite (lan 19), d) uskrati graaninu uvid u listu ekanja (lan 19), ) uskrati graaninu slobodan izbor zdravstvene ustanove (lan 20), e) uskrati informaciju pacijentu u vezi njegovog zdravlja (lan 22), ) uskrati informaciju o trokovima lijeenja (lan 22), z) uskrati ili obavi medicinski tretman suprotno propisanom (lan 24), i) obavi medicinski tretman bez saglasnosti (lan 25), j) obavi medicinski tretman suprotno volji pacijenta (lan 26), k) obavi medicinski ogled bez pristanka pacijenta (lan 28), l) obavi ogled u zdravstvenoj ustanovi u privatnom vlasnitvu (lan 28), lj) ugrozi privatnost i povjerljivost linih informacija (lan 29), m) ugrozi privatnost tokom pruanja zdravstvenih usluga (lan 30), n) ne podnese zahtjev za utvrivanje strune greke (lan 32), nj) uskrati uvid u medicinsku dokumentaciju (lan 33), o) obavlja zdravstvenu djelatnost suprotno propisanim uslovima (lan 45), p) ne pribavi miljenje Ministarstva za izgradnju objekta i nabavku medicinske opreme (lan 48), r) ne formira etiki odbor (lan 77), s) ne obezbijedi zdravstvenu zatitu u toku 24 asa (lan 79), t) primi na rad zdravstvenog radnika ili zdravstvenog saradnika bez saglasnosti ustanove u kojoj je zaposlen sa punim radnim vremenom (lan 80), ) obavlja zdravstvenu djelatnost suprotno propisanim uslovima (lan 84), u) obavlja zdravstvenu djelatnost suprotno propisanim uslovima (lan 85), f) obavlja specijalistiku zdravstvenu djelatnost suprotno propisanim uslovima (lan 95), h) obavlja djelatnost bez rjeenja o sertifikaciji (lan 98), c) ne uspostavi unutranji sistem stalnog poboljanja kvaliteta i sigurnosti zdravstvenih usluga (lan 105), ) prua zdravstvene usluge suprotno propisanom (lan 107), d) ustupi tijelo umrlog radi izvoenja praktine nastave suprotno propisanom (l. 108. i 109), ) preuzme tijela lica suprotno propisanom (lan 110),

aa) ne utvrdi vrijeme i uzrok smrti (lan 111), ab) utvrdi smrt suprotno propisanom nainu i postupku (lan 112), av) ne obavijesti nadleni organ ili ne zatrai obdukciju radi utvrivanja tanog uzroka smrti (lan 113), ag) ne izvri obdukciju ili ne podnese zahtjev za obdukciju (lan 115), ad) vri obdukciju suprotno propisanom postupku (lan 116), a) dozvoli preuzimanje tijela ili prevoz posmrtnih ostataka licima koja nisu registrovana za obavljanje pogrebne djelatnosti ili bez saglasnosti lana porodice ili ovlaenog lica (lan 116), ae) ne uspostavi sistem upravljanja medicinskim otpadom (lan 117), a) ne pribavi saglasnost Ministarstva za upotrebu nove zdravstvene tehnologije (lan 120), az) uvede metod ili postupak alternativne medicine bez saglasnosti Ministarstva (lan 121), ai) ne vodi medicinsku dokumentaciju ili evidenciju ili ne dostavlja individualne, zbirne i periodine izvjetaje (lan 122), aj) narui ili reklamira obavljanje zdravstvene djelatnosti suprotno propisima (lan 123), ak) ne donese opti akt o unutranjem nadzoru (lan 128), al) ne formira jedinicu za kontinuirano unapreenje kvaliteta (lan 129), alj) ne provede mjere koje propie ministar (lan 131) i am) ne podnese zahtjev za sertifikaciju zdravstvene ustanove (lan 145). (2) Za prekraj iz stava 1. ovog lana kaznie se odgovorno lice u pravnom licu novanom kaznom u iznosu od 1.000 KM do 20.000 KM. (3) Za prekraj iz stava 1. t. b), v), g), d), ), e), ), z), i), j), k), l), lj), m), nj), o), t), h), ), u), f), ), d), ), aa), ab), av), ag), ad), a), az), ai) i aj) kaznie se zdravstveni radnik i zdravstveni saradnik novanom kaznom u iznosu od 1.000 KM do 10.000 KM. (4) Za prekraj iz lana 34. t. g) i d) kaznie se pacijent ili lice u pratnji pacijenta novanom kaznom u iznosu od 100 KM do 1.000 KM. (5) Za prekraj iz stava 1. taka o) ovog lana, pravnom licu moe se uz izreenu novanu kaznu izrei i zatitna mjera zabrane obavljanja zdravstvene djelatnosti (lan 45).

XVII PRELAZNE I ZAVRNE ODREDBE

lan 139. Zdravstveni radnik i zdravstveni saradnik koji je stekao obrazovanje prije stupanja na snagu ovog zakona i lice ije je kolovanje u toku, pripravniki sta i polaganje strunog ispita e obaviti u skladu sa Pravilnikom o pripravnikom stau i strunom ispitu zdravstvenih radnika i zdravstvenih saradnika (Slubeni glasnik Republike Srpske, br. 19/93, 28/01 i 34/04). lan 140. Specijalistiki i supspecijalistiki sta zapoet prema propisima koji su vaili prije stupanja na snagu ovog zakona obavie se u skladu sa tim propisima. lan 141. Do donoenja podzakonskih akata utvrenim ovim zakonom primjenjivae se akti koji su vaili prije stupanja na snagu ovog zakona ako nisu u suprotnosti sa ovim zakonom. lan 142. (1) Narodna skuptina Republike Srpske e u roku od godinu dana, od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti srednjoronu Strategiju iz lana 4. ovog zakona.

(2) Vlada e u roku od 90 dana od dana usvajanja Strategije donijeti Akcioni plan iz lana 4. ovog zakona. lan 143. Ministar e u roku od est mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti pravilnike, programe i planove kojima propisuje: a) referalni sistem zdravstvene zatite (lan 40), b) uslove u pogledu prostora, kadra i opreme za osnivanje zdravstvene ustanove, nain utvrivanja uslova za obavljanje djelatnosti i visinu trokova (lan 45), v) sadraj i nain voenja Registra zdravstvenih ustanova (lan 46), g) kriterije za kategorizaciju bolnica (lan 60), d) evidencija o izvoenju pripravnikog staa ( lan 86), ) program, postupak i trokove polaganja strunog ispita (lan 87), e) plan i program specijalizacija i supspecijalizacija (lan 93), ) provoenje kontinuirane edukacije (lan 94), z) postupak nostrifikacije diplome (lan 95), i) postupak za dodjelu naziva primarijus (lan 96), j) program sertifikacije zdravstvenih ustanova (lan 97), k) standarde za sertifikaciju zdravstvenih ustanova (lan 97), l) postupak za sertifikaciju zdravstvenih ustanova (lan 98), lj) sadraj i nain voenja Registra sertifikovanih ustanova (lan 98), m) akreditacione standarde (lan 100), n) postupak akreditacije zdravstvenih ustanova (lan 101), nj) indikatore kvaliteta, nain praenja i evaluaciju kvaliteta i sigurnosti zdravstvene zatite (lan 105), o) kriterije za proglaenje zdravstvene ustanove izvrsnosti (lan 106), p) postupanje sa tijelom umrlog radi izvoenja praktine nastave (lan 110), r) postupak utvrivanja smrti (lan 112), s) postupak obavljanja obdukcije (lan 115), t) postupanje sa tijelom pacijenta umrlog u toku sanitetskog prevoza (lan 112), ) uvoenje i upravljanje zdravstvenim tehnologijama (lan 119), u) primjenu metoda, postupaka i davanja saglasnosti za obavljanje alternativne medicine (lan 121), f) nain i sadraj oglaavanja zdravstvene ustanove (lan 123) i h) Plan ljudskih resursa za zdravstveni sistem Republike (lan 4). lan 144. (1) Zdravstvena ustanova e uskladiti svoju organizaciju, rad i opte akte sa odredbama ovog zakona najkasnije u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. (2) Zdravstvene ustanove koje obavljaju zdravstvenu djelatnost podnijee zahtjev za sertifikaciju u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. (3) Zdravstvene ustanove koje poslije stupanja na snagu ovog zakona, dobiju rjeenje iz lana 45. ovog zakona, obavezne su podnijeti zahtjev za sertifikaciju u roku od godinu dana od dana pravosnanosti rjeenja. lan 145. (1) Do uspostavljanja modela porodine medicine na podruju Republike, poslove primarne zdravstvene zatite iz lana 52. ovog zakona obavljae i doktori medicine, najkasnije do 31. decembra 2012. godine. (2) Doktori medicine iz stava 1. ovog lana su obavezni da zavre specijalizaciju iz porodine medicine najkasnije do 31. decembra 2012. godine.

(3) Domovi zdravlja e organizaciju ambulanti za specijalistike konsultacije uskladiti sa modelom porodine medicine najkasnije do 31. decembra 2010. godine. (4) Izuzetno, zdravstvene ustanove u kojima rade zdravstveni radnici iz stava 1. ovog lana podnijee zahtjev za sertifikaciju najkasnije u roku od godinu dana nakon isteka roka iz stava 2. ovog lana. lan 146. Stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da vai Zakon o zdravstvenoj zatiti (Slubeni glasnik Republike Srpske, br. 18/99, 58/01 i 62/02). lan 147. Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Slubenom glasniku Republike Srpske.

Broj: 01-1599/09 Datum: 09. novembar 2009. godine

PREDSJEDNIK NARODNE SKUPTINE Mr Igor Radojii